بررسی نقش پلیس در پیشگیری اجتماعی از جرم (مطالعه موردی منطقه 2 و 12 شهر تهران)

پیشگیری اجتماعی مجموعه اقداماتی است که هدف آن خنثی کردن عواملی که در تکوین جرم تاثیر گذار هستند و این به معنای مداخله در محیط های اجتماعی عمومی مشترک مانند محیط های آموزشی؛ اقتصادی، فرهنگی و سیاسی و... و در محیط های اجتماعی شخصی مانند خانواده، محله و... می باشد. با توجه به اهمیت موضوع پیشگیری و کارکردهای متعدد و مهم پلیس در پیشگیری از جرم ؛ پژوهش حاضر با هدف شناسایی نقش پلیس در پیشگیری اجتماعی از جرم و برای پاسخ به این سوالات که «کارکرد های اصلی پلیس در پیشگیری اجتماعی و تعیین میزان تاثیر این کارکرد ها در پیشگیری از جرم چیست؟» به بررسی موضوع پرداخته است. روش پژوهش از نوع توصیفی- تحلیلی و ابزار گرداوری اطلاعات کتابخانه ای و پرسشنامه ای بوده که در این راستا ابتدا با مرور ادبیات تحقیق؛ کارکردهای اصلی پیشگیرانه پلیس حسب دیدگاه برخی از صاحب نظران مطرح مطالعه ؛ و در ادامه مهمترین الگوهای منطبق با وظایف قانونی پلیس ایران طبق مدل کاپوبیانکو و مدل شاو شناسایی و در یک اقدام پیمایشی با بهره گیری از یک پرسشنامه 22 سوالی و با طیف لیکرت مورد سنجش واقع و با نرم افزار spss تجزیه و تحلیل و در ادامه با استفاده از آزمون فریدمن رتبه بندی شده و برای تعیین پایایی آن از فرمول آلفای کرونباخ محاسبه و میزان تاثیرکارکرد های پیشگیرانه مذکور حسب امتیازهای کسب شده احصا گردیده است. جامعه نمونه تعداد 200 نفر از کارکنان سازمان های متولی با مدرک تحصیلی بالاتر از لیسانس که در دو طیف (طیف اول کارشناسان نیروی انتظامی به تعداد 100 نفر و طیف دوم کارشناسان سایر سازمان به تعداد 100 نفر) در دو منطقه 2 و 12 به دلیل تفاوتهای اجتماعی و طبقاتی از کل جامعه آماری به صورت نمونه گیری تصادفی و به طور جداگانه انتخاب شده است. با توجه به شناسایی کارکردهای مهم پلیس در پیشگیری از جرم بر اساس نظریه های مختلف به خصوص طبق مدل های مذکور (حضور ماموران پلیس به عنوان تعلیم دهنده در مراکز آموزشی طبق مدل مارگارت شاو (Shaw,2001) - ارائه اطلاعات به جامعه - حمایت از بزه دیدگان - ایفای نقش به عنوان مربی و الگو - شرکت در مشارکت های محلی پیشگیری از جرم طبق مدل کاپوبیانکو (Capobianco, 2007) و با نگرش به نتایج حاصل از نتایج داده ها و یافته های پژوهش اگر چه هر یک از کارکردهای مذکور در پیشگیری از جرم موثر بوده، ولی کارکرد پیشگیری اجتماعی پلیس (حضور ماموران پلیس به عنوان تعلیم دهنده در مراکز آموزشی) بیشترین اولویت را در پیشگیری اجتماعی از جرم به خود اختصاص داده و در این خصوص پیشنهادهایی ارایه شده است.