خوانش بینامتنی مفهوم «یقظه» در نهج البلاغه و تعالیم عرفانی امام خمینی (رحمت الله علیه)

توجه به عرفان عملی ، زمینه سازی برای سیر الی الله و وسعت بخشیدن به آموزه های آن ، از اهداف تعلیم و تربیت اسلامی به شمار می آید . با توجه به آنکه آموزه های عرفانی نهج البلاغه تاثیر قابل توجهی بر اندیشمندان مسلمان متاخر، نظیر امام خمینی (ره) داشته است، عنایت به چگونگی و میزان تاثیر پذیری امام خمینی از کلام امیرالمومنین علی7 در نهج البلاغه و از آن جمله مفهوم "یقظه" که یکی از مراحل ابتدایی عرفان عملی است ، امری بایسته اهتمام می باشد. نظر به تاثیرگذاری وافر تربیت اسلامی بر ارتقای فرهنگی کشور، تبیین خط مشی های ترسیم شده توسط امام علی ع و بنیانگذار انقلاب اسلامی (ره) در این زمینه ضرورت دارد. این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی، پس از تبیین مفهوم "یقظه" با رویکرد بینامتنی به عنوان یکی از روش های نوین در خوانش و تحلیل متن ، ارتباط و میزان تاثیر پذیری آرا و نظریات امام خمینی (ره) را در پرتو عناصر مشترک از کلام امام علی ع در نهج البلاغه بررسی می کند. در این راستا، این پرسش مطرح است که امام خمینی (ره) در موضوع یقظه تا چه میزان از کلام حضرت علی7 در نهج البلاغه تاثیر پذیرفته اند؟ فرضیه تحقیق آن است که مفهوم "یقظه" با تکرار محدود در آثار امام خمینی به کار برده شده است اما در اکثرکاربردهای این مفهوم، امام خمینی با تاثیرپذیری مستقیم از نهج البلاغه، ارتباطی تنگاتنگ را با آن داشته است . نتیجه پژوهش با تمرکز بر شاخص آشکار شدگی یا پنهان سازی در ارتباط این متون، نشان می دهد که نحوه تعامل نهج البلاغه با آثار امام خمینی در موضوع یقظه به صورت ضمنی است و رابطه آن ها از نوع رابطه نفی متوازی به شمار می‏آید .