تحلیل تطبیقی خطبه شقشقیه از منظر ابن ابی الحدید و ابن میثم بحرانی

شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید و ابن میثم بحرانی از جمله شروح برجسته نهج البلاغه هستند. مولفان این شروح در یک نگاه کلی با صبغه ی مشترک کلامی و ادبی به شرح سخنان امام علی ع پرداخته اند. از جمله خطب بی نظیر نهج البلاغه در بازشناسی وقایع تاریخی گذشته بر امام، خطبه شقشقیه است که البته ابن ابی الحدید و ابن میثم مفصل به شرح آن همت گماشته اند. ابن میثم خطبه شقشقیه را متواتر معنوی می داند و نه متواتر لفظی؛ گرچه ابن ابی الحدید در اینکه عبارات امام به تواتر رسیده سخنی صریح ندارد، اما در فرازهایی دیگر، تواتر صدور سخنان امام علی ع مبنی بر شکایت از تظلم به حق خویش بر او ثابت شده است. ابن میثم با دید تشیع گونه و واقع بینانه ی خود و ابن ابی الحدید با نگاه کلامی اعتزالی خود و البته متعصبانه به شرح محتوایی و تاریخی عبارات امام پرداخته و در فقره های مختلف شرح عبارات دست به توجی هات و مغالطات ناصواب زده که بررسی آن ضروری می نماید. این مقاله با بررسی توصیفی تحلیلی به بررسی تطبیقی رویکرد ابن ابی الحدید و ابن میثم از خطبه شقشقیه می پردازد.