حق بر آموزش کودکان در اسناد بین المللی حقوق بشر

حقوق کودک، به عنوان بخشی از مباحث حقوق بشر، بر حمایت و پشتیبانی از کودکان و دستیابی آنان به حقوق اساسی خویش اهتمام دارد. حقوق بشر، حقوق ذاتی همه انسان ها می باشد. کودکان نیز به طور یکسان و بدون تبعیض صاحب این حقوق هستند. هدف اصلی این پژوهش بررسی حق بر آموزش کودکان و بررسی آن در اسناد بین المللی است. برای دستیابی به این هدف از روش تحلیلی بهره گرفته شده است. مبنای اصلی این تحلیل، کنوانسیون حقوق کودک به عنوان مهم ترین سند خاص در حوزه حقوق کودک، بندهای مرتبط این کنوانسیون در ارتباط با حق آموزش کودک، دیگر اسناد بین المللی حقوق بشر، جایگاه آموزش در نظام حقوق بشر بین الملل، اعلامیه حقوق بشر و اعلامیه حقوق بشر اسلامی می باشد، لذا به رسمیت شناختن حق بر آموزش کودکان در نظام حقوق بشر، لزوم حمایت و تعهد دولت ها در دسترسی کودکان به امکانات آموزشی مناسب را در پی خواهد داشت. اعلامیه حقوق کودک دربردارنده مفهوم گسترده ای از کودک به عنوان صاحبان حق می باشد. چهار اصل اساسی کنوانسیون حقوق کودک را می توان: 1 اصل عدم تبعیض و تضمین حقوق مندرج در کنوانسیون برای همه کودکان، بدون هر نوع تبعیض؛ 2 در اولویت قرارگرفتن منافع و علایق کودک در هر قانون و مقرراتی که بر کودک تاثیر می گذارد؛ 3 حق زندگی، بقا و رشد کودکان و نوجوانان؛ 4 حق ارایه نظر و عقیده کودکان در کلیه مراحل تصمیم گیری که به آن ها مربوط می شود. این سند بین المللی، ضمن مواد 28 و 29 حق آموزش را در کودکان به رسمیت می شناسد و این حق بر اساس فرصت های برابر تبیین شده است. از دیگر اسناد بین المللی حقوق بشر، اعلامیه حقوق بشر 1948 می باشد. ماده 26 آن، حق بر آموزش کودکان را به رسمیت می شناسد. همچنین آموزش را هدایت شخصیت انسانی با حسن تفاهم، گذشت و احترام به عقاید مختلف می داند. این تحلیل، از یکسو، معرف اعتقاد به کرامت ذاتی کودکان و قایل شدن «شخصیت انسانی»، بدون هرگونه تبعیض بر محوریت موضوعات؛ جنسیت، رنگ، عقیده، قومیت و مذهب و سایر ویژگی ها می باشد؛ از سوی دیگر، تاکید بر اصل حمایت از کودکان و شناسایی حقوق بنیادین آن ها می باشد. حق بر آموزش به عنوان یک اصل حقوق بشر، در حوزه کودکان شامل حقوقی، از جمله حق دسترسی به امکانات آموزشی، حق برخورداری از آموزش با کیفیت و استاندارد، احترام به شان و منزلت انسانی کودک، آموزش بدون تبعیض در تمام مراحل دوران کودکی، در دسترس بودن امکانات آموزشی و برابری فرصت ها در آموزش می باشد.