شبکه های اجتماعی مهاجران و بازتولید فرهنگ مهاجرت در مناطق روستایی: مطالعه ای کیفی بر جریان های مهاجرت از استان آذربایجان شرقی به استان تهران

مهاجرت از عوامل مهم در توسعه منطقه ای و موردتوجه در برنامه ریزی های اجتماعی و جمعیتی یک کشور است. در ایران این پدیده جمعیتی- اقتصادی توزیع مناسبی را در بین استان های کشور ندارد. ازجمله نامتوازن ترین جریان های مهاجرت، مهاجرت از استان آذربایجان شرقی به استان تهران است. گستردگی و شدت آن موجب گردیده است که در اکثر مناطق استان تهران شاهد خوشه های مهاجر از استان آذربایجان شرقی باشیم. مطالعه کیفی از نوع گروه های متمرکز جریان مهاجرتی مورداشاره نشان می دهد که مهاجران پیشگام آن از موقعیت اجتماعی- اقتصادی پایین تری نسبت به بومیان مبدا و مقصد برخوردار بودند. آنها با بهبود نسبی وضعیت اقتصادی خود، جهت کمک به وضع مالی خانواده و خویشاوندان نزدیک شان، وجوه ارسالی را به خاستگاه های روستایی خود می فرستادند. این امر و نیز اشتیاق روستاییان جهت بازدید از وضعیت زندگی مهاجران در نواحی پایتخت، موجب گردید که رفت وآمد و ارتباط اولیه بین مبدا و مقصد به وجود آید. تشدید دامنه این ارتباطات و نیز تشویق و کمک مهاجران پیشگام باعث شد که مهاجرت های شبکه (زنجیره) ای از استان آذربایجان شرقی (بیشتر با مبدا روستایی) به استان تهران آغازگردد. این امر موجب شد تا به رفتار مهاجرتی به عنوان یک اصل درجهت پیشرفت و بهبود وضعیت اقتصادی- -اجتماعی خانوارهای روستایی توجه شد. پذیرش و درونی کردن این رفتار جمعیت شناختی در برخی از مناطق استان آذربایجان شرقی به حدی است که خالی ازسکنه شدن برخی از مناطق روستایی آن را در نتیجه مهاجرفرستی شاهد هستیم.