آزادی و آزادگی در مثنوی های عطار

آزادی مفهومی است که تعابیری گوناگون دارد؛ آن چه در متون عرفانی از این مقوله دریافت می شود، معادل ترک تمتعات دنیوی و رهایی از قید و بندهایی است که به بعد روحانی انسان آسیب وارد می کند و او را از سیر در عالم جان بازمی دارد. در بین عرفا عطار بیش از همگان ندای آزادگی را سر داده است و از آن به عنوان سیره ی زندگی خود یاد کرده است. در تعالیم اخلاقی عطار، آزادی مفهومی دارای ابعاد فردی و اجتماعی و فراتر از غم و شادی این جهانی است. حاصل این جستار که به روش توصیفی-تحلیلی سامان یافته آن است که رهایی از همه ی لذت های نفسانی و دنیوی مفهوم آزادی را محقق می کند. از منظر عطار، انسان با توجه به ساختار وجودی و موقعیتی خود ذاتا در بند جسم، دنیا و نفس اسیر است. وی برای رهایی انسان از این موانع از عوامل ترغیبی و بازدارنده استفاده می کند. دست یابی به بهره های معنوی، بندگی خداوند و توجه به جهان بی کرانه ی دل از مسایلی است که عطار در راه برطرف کردن قیود آزادی از آن سخن می گوید و مرگ و کوتاهی عمر، روزی مقسوم و بی وفایی دنیا از موضوعاتی است که بعد بازدارندگی آن ها، دل بستگی انسان را به عالم جسم و دنیا می زداید و او را از اسارت می رهاند.