واکاوی نظریه پردازی سمبولیسم اجتماعی ایرانی در بوطیقای شعر نیمایوشیج

در جریان شناسی شعر نو فارسی، سمبولیسم اجتماعی، همراه با نوآوری ایرانی و به دور از اقتباس و تقلید سطحی، نخستین بار در شعر نیمایوشیج پدیدارشد. نیمایوشیج، بیش ازآن که او را پایه گذارشعر نوفارسی به شمارآوریم، بایدنظریه پردازجریانی درشعرنو نام داد که آگاهانه و برپایه بوطیقای شعری، با روی آوری به سوی سمبولیسم اجتماعی، زمینه های تحول را در عرصه اندیشه ورزی ایرانی پدیدآورد. کارکردهای سمبولیسم اجتماعی دربیان مفاهیم ژرف، دوری گزیدن از عینیت گرایی و نزدیک شدن به مفاهیم انتزاعی، ظرفیت بالای عناصرواژگانی زبان درحوزه سمبولیسم اجتماعی، چندگانگی معنایی به مقتضای سرشت شعرفارسی و ژرفابخشیدن به شعر نو فارسی ازطریق گرایش های سمبلیستی، ازجمله عوامل رویکردآگاهانه و هوشمندانه نیمایوشیج به سوی سمبولیسم اجتماعی به شمارمی رود. دراین پژوهش که باروش گردآوری اطلاعات از نوع کتابخانه ای و روش تحلیل داده ها از نوع کمی و کیفی انجام شده، برپایه شناخت جریان شناسی شعرنو فارسی، تحولات شعری آغازگر شعرنو فارسی ازرمانتیسم به سوی سمبولیسم فردی و سپس سمبولیسم اجتماعی و تاثیربافت برون متنی، زمینه های روی گردانی نیمایوشیج ازرمانتیسم و روی آوری به سمبولیسم اجتماعی کاویده می شود. هیچ یک ازشاعران نوپرداز پیرو نیمایوشیج، نه بوطیقای شعری او را داشتند و نه توانایی درنظریه پردازی ادبی تابتوانند همسنگ او در این عرصه و بااین سطح گسترده کمی و کیفی درچارچوب سمبولیسم اجتماعی، منظومه شعری بیافرینندآن هم بارنگ وبوی بومی و ایرانی ، موضوعی که تاکنون مغفول مانده است.