بررسی تاثیر ویژگی‎های فردی بر فرسودگی شغلی با آزمون نقش میانجی استرس شغلی و سرمایه اجتماعی در میان پرستاران بیمارستان امام رضا (ع) ارومیه

فرسودگی شغلی، خستگی فیزیکی، هیجانی و روانی به دنبال قرار گرفتن طولانی مدت در موقعیت کار سخت می باشد و این نشانگان حالتی است که در آن قدرت و توانایی افراد کم می شود و رغبت و تمایل آن‎ها برای انجام کار و فعالیت کاهش پیدا می کند. بر این اساس پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر ویژگی‎های فردی بر فرسودگی شغلی با آزمون نقش میانجی استرس شغلی و سرمایه[fa1]  اجتماعی در میان پرستاران در سال 1398 انجام گرفت.

این پژوهش از نظر هدف، جز پژوهش‎های کاربردی و از حیث روش، توصیفی- همبستگی است. جامعه آماری پژوهش را کلیه پرستاران شاغل در بیمارستان امام رضا (ع) ارومیه تشکیل داد. حجم نمونه بر اساس جدول مورگان 162 نفر برآورد گردید و برای انتخاب آن از روش نمونه‎گیری تصادفی ساده استفاده شد. ابزار گردآوری داده‎ ها پرسشنامه جمعیت شناختی، پرسشنامه فرسودگی شغلی ماسلاچ، استرس شغلی اورلی-گیردانو و سرمایه اجتماعی ناهاپیت گوشال بود. برای تعیین روایی پرسشنامه‎ها از روش اعتبار محتوا و روایی سازه استفاده شد. همچنین پایایی درونی پرسشنامه از طریق ضریب آلفای کرونباخ به ترتیب 89/0، 81/0 و 94/0 محاسبه شد. برای تحلیل داده‎ها در بخش آمار توصیفی از شاخص میانگین، انحراف استاندارد استفاده شد. در بخش آمار استنباطی برای بررسی همبستگی از ضریب همبستگی پیرسون و برای آزمون فرضیه‎ ها از روش مدل‎یابی معادلات ساختاری بهره گرفته شد.

یافته‎های پژوهش نشان داد که بین ویژگی فردی سن با استرس شغلی (69/0- =r) و سرمایه اجتماعی (79/0 =r) رابطه معنی‎دار وجود[fa2]  دارد. وجود رابطه بین سابقه خدمت با سرمایه اجتماعی (76/0 =r) تایید شد ولی با استرس شغلی رابطه معنی‎داری مشاهده نشد. همچنین بین استرس شغلی و سرمایه اجتماعی با فرسودگی شغلی (72/0- =r و 16/0 =r) رابطه معنادار  وجود داشت. بر اساس یافته‎های پژوهش مبنی بر تعیین نقش میانجی‎گری، استرس شغلی کمتر در سنین بالا بر کاهش فرسودگی شغلی (30/0 =B) تاثیر داشت ولی نقش میانجی‎گری در رابطه بین سابقه خدمت و فرسودگی شغلی تایید نشد. در نهایت سرمایه اجتماعی رابطه بین ویژگی های فردی (سن و سابقه خدمت) با فرسودگی شغلی (42/0 =B و 06/0 =B) را تحت تاثیر قرار می دهد.

با توجه به یافته ها می توان نتیجه گرفت که توجه به ویژگی های فردی و توسعه سرمایه اجتماعی و کاهش استرس شغلی از طریق برگزاری کلاس های آموزشی در بیمارستان ها می تواند در کاهش فرسودگی شغلی در بین پرستاران از اهمیت قابل توجهی برخوردار باشد.