تاثیرپذیری ابن نباته فارقی از خطبه جهاد امام علی (ع) با محوریت تضمین (با تکیه بر شرح ابن ابی الحدید)

نهج البلاغه به اذعان غالب نهج البلاغه پژوهان، کتابی فرادانش بشری است که فهم تفصیلی آن لازمه تسلط به دانش های ارزشمندی چون علوم بلاغی است. کلام امام همام توام با فصاحت و بلاغت دیدگان همه سخنوران و بلاغت پژوهان را خیره و متحیر نموده است. هدف این مقاله نمایش و پایش چنین عرصه هایی از سخن وری و خیال پروری امیرمومنان(ع) در یکی از خطبه های غرای ایشان معروف به خطبه جهاد و مقایسه آن با خطبه های جهادی ابن نباته فارقی، با تکیه بر شرح ابن ابی الحدید است و پاسخ به این پرسش که تا چه اندازه ابن نباته در خطبه های خود از کلام امام همام بهره جسته و موفق بوده است. این مقاله با روش تطبیقی- تحلیلی بر آن است تا با مقایسه و مقابله خطبه جهادی 27 امام علیه السلام با خطبه های پنجگانه جهادی ابن نباته این مساله را تبیین کند که نهج البلاغه علاوه بر فصاحت و بلاغت دارای معانی ژرف و مفاهیم والایی است که با فطرت انسان گره خورده و از سرچشمه وحی مایه گرفته است و در خطبه های آن از تشبیهات و استعارات و نکته های دقیق بلاغی استفاده شده است؛ درحالی که در خطبه های جهادی ابن نباته تکلف و صنایع بدیعی بیش ازحد متن خطبه ها را بی روح و تصنعی ساخته است، هر خطیب سخنوری در رکاب همانندی و مقابله با جوهر تابناک نهج البلاغه جز اظهار عجز و ناتوانی خود قدمی برنداشته است؛ چراکه در آسمان بلاغت هیچ اختری را یارای مشاکله با آفتاب بلاغت نیست. کلام امام در عین فصاحت و بلاغت، موجز و رسا است، درحالی که ابن نباته در خطبه های خود با بهره گیری از اطناب و اطاله کلام نتوانسته پای در رکاب نهج البلاغه بگذارد.