ریشه یابی هنجارگریزی های رسم الخطی فارسی و عربی

رسم الخط هر زبان بخشی از هویت و تاریخ فرهنگی آن است و بیانگر تغییراتی است که آن زبان در گذر زمان بدان دچار شده است. قاعده در رسم الخط این است که واژه همان گونه که تلفظ می شود نوشته شود، البته گاهی هنجارگریزی هاییدر رسم الخط نیز به وجود می آید. گروهی از زبان شناسان، هنجارگریزی های رسم الخطی زبان عربی و فارسی را بی مفهوم و اتفاقی دانسته اند و آن را نتیجه بی نظام بودن قواعد خط می دانند. اما برخی دیگر بر این باورند که نظم گریزی های خط فارسی کاملا تحت تاثیر خط عربی بوده است. وجود چنین دیدگاه هایی و کشف جنبه های تفاوت آن ها بر اهمیت پژوهش در این زمینه می افزاید. این مقاله با تکیه بر روش توصیفی _ تحلیلی به مطالعه هنجارگریزی های رسم الخطی مشترک میان فارسی و عربی و نیز هنجارگریزی های مخصوص فارسی پرداخته و با استفاده از تحلیل تطبیقی به این نتیجه رسیده است که علاوه بر زیبایی خط، دلایلی چون تاثیرپذیری از شیوه های کتابت قدیمی، اصل تمییز بین صورت های مشابه، حفظ ساختار ظاهری واژه و تاثیرات صوتی، در شکل گیری این هنجارگریزی ها موثر بوده است.