طراحی و روان سنجی «مقیاس تاثیر بازارچه های مرزی در زندگی مردمان بومی»

شهرهای مرزی کشور دارای کمبودهای بالقوه هستند و به نظر می رسد وجود بازارچه های مرزی کمک شایانی به برطرف نمودن این کمبودها، می نماید. هدف پژوهش حاضر، طراحی و روان سنجی "مقیاس تاثیر بازارچه های مرزی در زندگی مردمان بومی" می باشد.

پژوهش حاضر به روش کیفی- کمی (روش شناختی) انجام شد. تعداد نمونه در مرحله کیفی 20 تن شامل مدرسین دانشگاه و کارشناسان در حوزه بازارچه های مرزی و جامعه شناسی بود. در مرحله کمی، روایی محتوا به روش کیفی و کمی (نسبت روایی محتوا)، روایی صوری (به روش کیفی) توسط 10 تن از اعضای هیات علمی اندازه گیری شد. روایی سازه (تحلیل عاملی اکتشافی و تاییدی) بترتیب با نمونه 744 و 200 تن از افراد بومی بازارچه های مرزی شیخ صالح (شهرستان ثلاث و بابا جانی) شوشمی (شهرستان پاوه) تیله کوه (شهرستان گیلانغرب) در استان کرمانشاه؛ سیف سقز (شهرستان سقز) در استان کردستان؛ مهران (شهرستان مهران) در استان ایلام و کیله (شهرستان سردشت) در استان آذربایجان غربی به روش خوشه ای (با فرمول کوکران) بررسی شد. پایایی به روش همسانی درونی با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ و ثبات به روش آزمون مجدد با فاصله 2 هفته با نمونه ای شامل 30 نفر از افراد بومی بازارچه های مرزی محاسبه شد. تحلیل داده ها در نرم افزارهای آماری اس پی اس اس نسخه 24 و آموس نسخه 22 انجام شد.

در بخش کیفی، "مقیاس تاثیر بازارچه های مرزی در زندگی مردمان بومی" با 106 عبارت و 11 زیر مقیاس طراحی شد. در بخش کمی، روایی محتوای کیفی تایید شد. روایی محتوا به روش کمی (نسبت روایی محتوا) 85/0 و تایید گردید. همچنین، روایی صوری مقیاس نیز مورد تایید بود. تحلیل عاملی اکتشافی با 86 عبارت بررسی و در نهایت 46     عبارت و 5 زیر مقیاس تایید گردید. پایایی با روش همسانی درونی با محاسبه ضریب آلفا کرونباخ کل مقیاس 87/0 و زیر مقیاس ها 95/0- 78/0و ثبات برای کل ابزار 93/0 و زیر  مقیاس ها 97/0- 91/0 بدست آمد.

"مقیاس تاثیر بازارچه های مرزی در زندگی مردمان بومی" ابزاری روا و پایا می باشد. پیشنهاد می شود جهت سنجش تاثیر بازارچه های مرزی در زندگی مردمان بومی استفاده گردد.