رشته ایران شناسی، ماهیت، ضرورت و مبانی روش شناسی آن

ایران شناسی از جمله رشته‌های جدید دانشگاهی در حوزه علوم انسانی که طی سالیان اخیر در برخی دانشگاه ها راه‌اندازی گردیده است. سرفصل آموزشی این رشته متشکل از دروس متنوعی نظیر تاریخ، جغرافیا، باستان شناسی، ادبیات، اسطوره شناسی، فرهنگ مردم و اقتصاد است که میان‌رشته‌ای بودن آن را نشان می دهد. ارایه تعریفی اولیه از این رشته، ماهیت و اهداف و موضوع و مبانی روش‌شناسی آن از جمله مسایل مهمی هستند که پرداختن به آنها ضروری به نظر می‌رسد. بر این اساس، پژوهش پیش‌رو کوشیده است تا با گردآوری اطلاعات از منابع مرتبط و با استمداد از تجربیات عملی در این رشته به پرسش‌های اساسی تحقیق پیرامون ضرورت و اهداف رشته ایران‌شناسی و اهمیت رویکردهای متعدد روش‌شناسی در آن پاسخ دهد. یافته‌های تحقیق بیانگر آن است که رشته ایران‌شناسی با به کارگیری نگاه چند بعدی و بین‌رشته‌ای، شناخت جامع‌تری در زمینه مسایل مرتبط با فرهنگ و تمدن ایران ارایه می‌دهد. با این همه، دستیابی به این مهم و نیز معرفت‌شناسی صحیح در آن تا حدی وابسته به اتخاذ روش‌شناسی متناسب و کارآمد است. بر این اساس، فهم روش‌شناسی در نقد دیدگاه ها و آثار ایران‌شناسان خارجی و نیز دستیابی به شناخت واقع‌گرایانه‌تر در این رشته، اهمیت بنیادین دارد.