بررسی میزان دلالت برخی آیات قرآن بر وحدت شخصی وجود

وحدت شخصی وجود در‌صدد بیان این مطلب است که یک وجود واحد بسیط لایتناهی کل نظام عالم را در‌برگرفته است و موجودات، مظاهر و آیات آن یک حقیقت واحداند که هر کدام به‌اندازه سعه وجودی خود آن را می‌نمایانند ازاین‌رو قول به حلول و اتحاد، همه‌خدایی و هیچ و پوچ بودن غیر خدا، ناشی از سوء‌برداشت از این مسئله است و انحراف از مسیر توحید می‌باشد. قرآن مجید که دریای بی‌کران معارف توحیدی است، این حقیقت را در آیات ناظر به توحید ذات با تعابیری همچون صمد بودن حق، آیه و نشانه بودن ماسوی‌الله، حضور وجودی حق در مظاهر و مجالی، معیت ذاتی حق‌، و احاطه علمی و وجودی حق بیان می‌دارد؛ ازاین‌رو این آیات با دلالت مطابقی یا التزامی، بر این مبنای گران‌سنگ توحید صمدی دلالت دارند و هر‌گونه وحدت عددی را از ساحت مقدس الهی نفی می‌نمایند.