فراترکیب پژوهش اعتماد اجتماعی در ایران: ارائه چارچوب و الگویی جامع و یکپارچه؛ بررسی کلیه مقالات 20 ساله علمی پژوهشی طی سالهای 1380 تا 1400

عتماد اجتماعی از اجزای ضروری زندگی اجتماعی بوده و به منزله یکی از مفاهیم کانونی جامعه شناسی تلقی می شود. عالیق جامعه شناسان در بررسی و تبیین اعتماد در طی دو دهه اخیر رشد سریع و فزاینده ای از خود نشان داده است. بدون انسجام اجتماعی و اعتماد، پایداری نظم اجتماعی امکان پذیر نیست. اعتماد اجتماعی تکیه گاه روابط اجتماعی و نیز اولین جزء اساسی نظریه های نوین سرمایه اجتماعی است. اعتماد اجتماعی را میتوان به عنوان مجموعه ای از انتظارات، تعهدات اکتسابی و به لحاظ اجتماعی تایید شده در نظر گرفت که افراد نسبت به یکدیگر و نسبت به سازمان ها و نهادهای مربوط به زندگی اجتماعی خود دارند. اعتماد اجتماعی به مثابه پدیده اجتماعی تلقی شده و اصول پنج گانه جامعه شناختی تحلیل دورکیمی آن عبارتند از : »ماهیت و چیستی«، »الگوهای اجتماعی«، »همبسته ها«، »پیشایندها« و »پسایند های پدیده های اجتماعی«. طی بیست سال گذشته، با توجه به اهمیت اعتماد اجتماعی درایران، تحقیقات متعددی در این خصوص انجام شده است. با توجه به فراوانی و تنوع تحقیقات انجامشده، نیازبه انجام تحقیقات ترکیبی مثل فرا ترکیب دراین حوزه احساس میشود. هدف اصلی پژوهش حاضر ارایه چارچوب و الگویی جامع و یکپارچه در خصوص اعتماد اجتماعی در ایران خواهد بود. تحقیق از نوع فرا ترکیب خواهد بود. اطالعات تحقیق با استفاده از چهار منبع اینترنتی پایگاه اطالعات علمی جهاد دانشگاهی ir.sid ،پایگاه اطالع رسانی نشریات علمی ایران com.magiran ،پایگاه مجالت تخصصی نور ir.Noormags ،پرتال جامع علوم انسانی ir.Ensani جمع آوری شده است. یافته های تحقیق حاضر حاکی از آن داشته که طی سالهای 1380 تا 1400 تعداد 236 مقاله در موضوع اعتماد اجتماعی درایران ثبت شده است. نتایج استفاده از روش فراترکیب تحقیق را قادر به ارایه چارچوب و الگویی جامع و یکپارچه تبیین اعتماد اجتماعی در ایران نموده است. بر اساس مدل پیشنهادی اعتماد اجتماعی قابل تفکیک و تبیین در چهار بخش به ترتیب فراوانی عبارتند از پیشایندها 46 درصد، پسایندها 38 درصد، وضعیت 11 درصد و کلیات 5 درصد بوده است. بیشترین عوامل موثر بر اعتماد اجتماعی درایران اختصاص به دینداری 28 مقاله، احساس امنیت اجتماعی  27 مقاله، طبقه اجتماعی 19 مقاله، دگرخواهی نوع دوستی و رسانه های جمعی هر کدام 27 مقاله، تحصیلات و رضایت از زندگی هر کدام 9 مقاله داشته اند. بیشترین اثرات اعتماد اجتماعی اختصاص به به دو متغیر مشارکت اجتماعی 20 مقاله و احساس امنیت اجتماعی 13 مقاله داشته است.