بررسی تغییرات مناطق باستانی هگمتانه همدان با استفاده از سنجش از دور و سیستم اطلاعات مکانی

بحث تبیین حریم یا جانمایی صحیح محدوده عرصه یکی از عوامل مهم حفاظتی محوطه های باستانی و از مباحث مهم در حوزه میراث فرهنگی است، اما به دلیل اینکه این محدوده ها به صورت صحیح و با مختصات واقعی جانمایی نشده اند، دخل و تصرف های گسترده ای به محدوده های مبهم آنها در سال های گذشته صورت گرفته است. در این راستا، این پژوهش با استفاده از امکانات و ابزارهای سنجش ازدور و فتوگرامتری به ارزیابی تغییرات محدوده عرصه تپه باستانی هگمتانه در دوره های مختلف اقدام کرده است. با استفاده از تصاویر هوایی، نقشه تغییرات و روند تغییرات تپه باستانی هگمتانه تولید و مشخص شد که به راحتی می توان اطلاعات سال های بسیار دور را بار دیگر بازخوانی و با دقتی بالا مطالعه کرد. در این خصوص، تصاویر سال های 1314، 1335، 1351، 1377 و 1381 با ضریب دقت بالا (به ترتیب 85، 89، 82، 80 و 58 درصد) ارزیابی شد. نتایج نشان می دهد، استفاده از تصاویر ماهواره ای به تنهایی نمی تواند پاسخ گوی توسعه تحقیقات مربوط به میراث فرهنگی و ابنیه تاریخی باشد و دلیل آن هم قدرت تفکیک زمانی پایین آن است. همان طور که در این پژوهش مشخص شد، یک بازه 84 ساله مطالعه شد که نشان دهنده قدرت تصاویر هوایی در مطالعات باستان شناسی است. از سویی دیگر توان تفکیک بالای تصاویر هوایی کار را به منظور نقشه برداری محدوده عرصه هگمتانه در سال های مختلف بسیار آسان کرده است.