تاملی بر چالش های اخلاقی تروریسم زیستی

مساله تروریسم زیستی تاکنون از ابعاد متعددی مورد توجه محققان علوم مختلف، قرار گرفته است. یکی از این ابعاد، جنبه های اخلاقی آن است که برخی دولت‌ها نیز به آن توجه نموده‌اند، به طوری که در کنفرانس‌های بازنگری کنوانسیون منع سلاح‌های بیولوژیک، همواره بر ایجاد ضمانت اجراهای اخلاقی، تاکید شده است. به همین جهت در مباحث مربوط به تروریسم زیستی، دانستن این موضوع که اخلاق به مقوله تروریسم زیستی چگونه می‌نگرد، بااهمیت محسوب می‌گردد. بر این اساس، مقاله کنونی به بررسی چالش‌های تروریسم زیستی از منظر اخلاقی، پرداخته است.

این مطالعه با روش توصیفی- تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه‌ای و سایر منابع در دسترس، به چالش‌های اخلاقی تروریسم زیستی، پرداخته است. رویکرد روش‌شناختی پژوهش حاضر هم مبتنی بر توصیف وضعیت موجود و نقد و تحلیل برخی دیدگاه‌های ارایه شده است. ملاحظات اخلاقی: در تمامی مراحل نگارش مقاله، صداقت و امانتداری رعایت شده است و تمام مطالب برگرفته از آثار علمی دیگر، همراه با ارجاع دقیق به منابع می‌باشد.

یافته‌های این مقاله، بیانگر آن است: تروریسم زیستی با چالش‌های اخلاقی متعددی مواجه است که مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از: 1 تحقیقات دارای کاربرد دوگانه‌ای که احتمال سوءاستفاده از آن‌ها وجود دارد؛ 2 چارچوب و محدوده دفاع زیستی در مصاف با حقوق و آزادی‌های عمومی شهروندان؛ 3 توجه به سلامت ارایه‌دهندگان خدمات مراقبتی و درمانی در مقابله با حملات تروریسم زیستی.

قواعد رفتاری و کدهای اخلاقی می‌تواند به عنوان راهنمای محققان و نیز سازوکار مکمل قواعد حقوقی در زمینه تروریسم زیستی باشد و در پیشگیری از این پدیده به عنوان جزیی از سیاست جنایی سازمان ملل متحد و دولت‌ها، موثر واقع گردد. به همین جهت پیشنهاد می‌شود در ایران، نسبت به تدوین قواعد رفتاری و کدهای اخلاقی جامع و خاص در هر زمینه از علوم پزشکی از سوی کارشناسان نهادهای مرتبط، اقدام شود و سازوکارهای مناسب برای اجرای آن‌ها تمهید گردد.