القای تراریختی در کنجد با سازه بیانی نوترکیب pBI121 واجد ژن های CYP81Q1 و aroA با استفاده از آگروباکتریوم تومفاسینس

گیاهان روغنی بعد از غلات به عنوان دومین منبع تامین کننده کالری برای جوامع بشری محسوب می شوند. گیاه کنجد به دلیل داشتن روغنی با کیفیت و محتوای 43-46% اسید های چرب غیر اشباع، در سال های اخیر مورد توجه قرار گرفته است. به منظور بررسی امکان انتقال ژن نوترکیبaroA-CYP81Q1  با واسطه Agrobacterium tumefaciens  به کنجد که برای اولین بار در کشور گزارش شده است، پس از بهینه سازی کشت بافت و انتخاب بهترین ترکیب هورمونی و بهترین ریزنمونه، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در سه تکرار، انجام گرفت.

مواد و روش ها:

 در این آزمایش ژن نوترکیبaroA-CYP81Q1 سنتز شده و در سویه آگروباکتریوم  (LB4404) ترانسفورم شد. کارآیی و فراوانی تراریختگی کنجد در محیط انتخابی حاوی 50 میلی گرم در لیتر کانامایسین مورد ارزیابی گرفت. در نهایت به منظور تایید تراریختگی گیاهان باززا شده، آنالیزهای PCR با آغازگرهای اختصاصی روی گیاهان انتخابی انجام شد. همچنین میزان بیان ژن مولد سزامین (CYP81Q1) در گروه های کنترل و گروه های تراریخت در سطح معناداری P<0.01 سنجیده شد.

تجزیه آماری نشان داد که درصد باززایی گیاهچه های تراریخته با استفاده از آگروباکتریوم  (LB4404) در محیط انتخابی حاوی کانامایسین به میزان 33 درصد بود. همچنین تجزیه PCR ژن هدف در گیاهان تراریخته، فراوانی تراریختگی را 33 درصد نشان داد. به علاوه، تکثیر قطعه  1634 جفت بازی، نشان دهنده صحت همسانه سازی در گیاهان تراریخته بود. نتایج بیانگر انتقال موفق ژن نوترکیبaroA-CYP81Q1  به گیاه کنجد می باشد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اختلاف بسیار معنی داری در بیان ژن مولد سزامین در بین رقم تراریخت شده و گروه های کنترل وجود دارد (P<0.01).

نتیجه گیری:

 از آنجایی که ناقل های بیانی مبتنی برpBI121 نسبت به سایر ناقل های بیانی، کارایی بالایی داشته و به طور گسترده در انتقال ژن های نوترکیب به گیاهان مورد استفاده قرار می گیرند، ناقل نوترکیب ساخته شده در این پژوهش بیانگر انتقال موفق ژن مولد سزامین به گیاه کنجد برای افزایش ویژگی های صنعتی آن می باشد.