ماهیت منازعات مرزی طالبان - ایران

فرار اشرف‌غنی و به قدرت ‌رسیدن دوباره طالبان در افغانستان، روند تحولات این کشور را وارد مرحله‌ای جدید کرد. با گذشت یک‌ سال از حکومت سرپرست طالبان، کسب مشروعیت بین‌المللی همچنان مهم‌ترین چالش رهبران طالبان بوده و در طول این مدت دولت فراگیر شکل نگرفته است. عدم توزیع عادلانه قدرت در حکومت دوم طالبان و تاکید رهبران آن بر همه‌شمول بودن دولت فعلی و طرد رهبران حکومت سابق(به‌دلیل دولت دست‌نشانده بودن و همکاری با آمریکا به‌عنوان بازیگر اشغالگر)، موجب شده است تا به‌رسمیت شناختن حکومت فعلی از سوی کشورهای جهان، حتی کشورهای همسایه در اولویت نباشد. البته تعامل و برقراری ارتباطات بین دولت‌های همسایه با رهبران سیاسی طالبان، کم‌وبیش وجود داشته است. در این میان برخی سوء‌تفاهمات نیز موجب بروز مناقشات مرزی با کشورهای همسایه شده است. در خصوص منازعات مرزی بین ایران و حاکمان فعلی افغانستان، ضمن اذعان به وجود برخی اختلافات مرزی و آبی، باید به نقش داوری جانبدارانه کشورهای استعماری به‌ویژه انگلیس اشاره کرد.
در مقطع فعلی با آمدن طالبان به قدرت و خروج مفتضحانه و شکست آمریکا در افغانستان، تلاش‌های زیادی صورت گرفت تا منازعات مرزی بین ایران و افغانستان به درگیری‌های مرزی ختم و سپس از طریق ایران‌هراسی در افغانستان و افغان‌هراسی و طالب‌هراسی در ایران، عملا دو کشور درگیر جنگ قومی‌ مذهبی شوند و به‌نحو دیگری پروژه آشوب‌ سازنده در افغانستان و کشورهای همسایه آن عملی گردد که با هوشمندی و تدبیر رهبران سیاسی ایران، این تلاش‌ها شکست خورد.