بررسی و بازتاب انسان کامل و مقامات آن در نهج البلاغه و شاهنامه فردوسی

انسان کامل از تعابیری است که عرفا در مباحث خود، پیرامون مسایل هستی شناختی به کار برده اند. انسان کامل، کامل ترین تجلی عینی حق تعالی بوده و از این روی آینه تمام نمای جمال و جلال خداوندی و لاجرم واسطه در آفرینش امری و خلقی است. نهج البلاغه و شاهنامه به معرفی، تفسیر و تبیین ویژگی های انسان های والا و کامل پرداخته است؛ بنا بر پژوهش های پیشین، این دو کتاب به عنوان منبع مهم در روش های دست یابی به آن محسوب می شوند. جستار حاضر به بررسی ویژگی های انسان کامل و مقامات آن در نهج البلاغه و شاهنامه پرداخته و با رویکردی توصیفی- تحلیلی به بخشی از کلام امام علی (ع) و دیدگاه فردوسی درباره انسان های برتر پرداخته اند. نتیجه حاصل از این پژوهش دست یابی به برایت از ویژگی های ناشایست و جذب ویژگی های پسندیده است؛ آن چه بیشتر در این پژوهش مورد بررسی قرار گرفته است؛ سجایای اخلاقی همانند: نیکی و احسان، عدالت و دادگری، خردورزی، وفای به عهد و حفظ اسرار است. این ویژگی ها از دریچه علم اخلاق مورد بررسی قرار گرفته است و هر کدام نشان دهنده جایگاه انسان کامل و جامع است. در این پژوهش درک این مفهوم از دریچه علم اخلاق مورد خوانش تطبیقی صورت گرفته و آن چه به دست آمده است، حاکی از آن است که ویژگی ها و سجایای اخلاقی و نیز حضور انسان کامل در هر دو کتاب مورد مطالعه، بسامد بیشتری داشته است.