ارائه مدل تقویت انگیزش تحصیلی دانش آموزان مقاطع ابتدایی با تاکید بر فناوری های آموزشی (رویکرد مدلسازی تفسیری)

پیشینه و اهداف :

تربیت دانش آموزان موفق، جستجوگر و پژوهشگر در مرحله نخست مستلزم ایجاد علاقه و انگیزه در آنهاست. برانگیزاندن صحیح دانش آموزان تنها در سایه رویکرد درست آموزشی و تربیتی محقق می شود. این انگیزه در دوران ابتدایی اهمیت بیشتری دارد؛ چرا که در این دوران زیربنای آموزشی دانش آموزان شکل می گیرد و بر مقاطع تحصیلی بالاتر اثر زیادی می گذارد. هدف از پژوهش حاضر ارایه مدل تقویت انگیزش تحصیلی دانش آموزان مقاطع ابتدایی با تاکید بر فناوری های آموزشی بود.

پژوهش حاضر از حیث هدف یک پژوهش کاربردی است و از جنبه ماهیت و روش پژوهش در دسته تحقیقات کیفی قرار دارد. جامعه آماری پژوهش را، اساتید دانشگاهی و خبرگان حوزه آموزش و پرورش تشکیل داده اند که به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. افراد خبره نیز در این پژوهش افرادی بودند که حداقل سابقه 15 سال مطالعه و یا تدریس در زمینه ارایه مدل های آموزشی را داشته اند. نمونه گیری تا مرحله اشباع نظری ادامه پیدا کرد. در نهایت 20 نفر از اساتید دانشگاهی و خبرگان استان اصفهان به سوالات پژوهش پاسخ دادند. برای بررسی روایی ابزار اندازه گیری، از روایی محتوا استفاده شد و سوالات مصاحبه در اختیار اساتید و خبرگان قرار گرفت تا صحت سوالات مورد تایید قرار گیرد. همچنین برای تعیین پایایی ابزار اندازه گیری  مقدار ضریب همبستگی بین کلاسی از لحاظ سازگاری و توافق مطلق مورد تایید قرار گرفت. در این راستا، 70 درصد خبرگان پاسخگو را آقایان تشکیل داده اند (14 نفر). از نظر سنی 30 درصد خبرگان پاسخگو (6 نفر) بیشتر از 50 سال سن داشته اند. در کنار این گروه رده سنی 46 تا 50 سال نیز با 30% بیشترین پاسخگوها را تشکیل داده اند. 40 درصد خبرگان پاسخگو (8 نفر) مدرک کارشناسی ارشد و 50 درصد دارای مدرک دکتری تخصصی بوده اند و با توجه به اینکه حداقل 15 سال سابقه کار داشته اند از صلاحیت و دانش لازم برای پاسخگویی به سوالات برخوردار بوده اند. مصاحبه با خبرگان در قالب چهار سوال اصلی در رابطه با عوامل کلی موثر بر انگیزش دانش آموزان مقطع ابتدایی، عوامل موثر بر انگیزش دانش آموزان مقطع ابتدایی در ارتباط با فناوری اطلاعات و ارتباطات، عوامل موثر بر انگیزش دانش آموزان مقطع ابتدایی در ارتباط با معلم و عوامل موثر بر انگیزش دانش آموزان مقطع ابتدایی در ارتباط با خود دانش آموزان صورت گرفت. از رویکرد مدلسازی ساختاری تفسیری به کمک نرم افزار متلب جهت تجزیه و تحلیل داده ها استفاده گردید.

یافته های حاصل از تحلیل میک مک نشان داد 8 عامل مرتبط با تقویت انگیزش تحصیلی دانش آموزان مقاطع ابتدایی با تاکید بر فناوری های آموزشی از بعد قدرت نفوذپذیری و وابستگی به دو دسته عوامل نفوذی و پیوندی تقسیم می شوند. عوامل نگرش دانش آموزان، دانش فناوری اطلاعات و ارتباطات، نگرش معلمان، کیفیت محتوا و نیاز به زیر ساخت های فنی و مخابراتی در ارتباط با موضوع دارای قدرت هدایت زیاد و وابستگی زیاد هستند. افزون براین، عوامل سهولت ادراک شده، سودمندی ادراک شده و کیفیت سیستم بیشترین تاثیرگذاری و کم ترین تاثیرپذیری را در مدل حاضر از سایر مولفه ها دارند.

نتایج این پژوهش نشان داد عواملی نظیر نگرش دانش آموزان، دانش فناوری اطلاعات و ارتباطات، نگرش معلمان، کیفیت محتوا و نیاز به زیرساخت های فنی و مخابراتی نقش بسیار مهمی در انگیزش دانش آموزان دارند؛ به نحوی که می توانند سیر انگیزشی آنها را پیش بینی کنند. افزون براین، سهولت ادراک شده، سودمندی ادراک شده و کیفیت سیستم آموزشی براساس مدلسازی ساختاری تفسیری هم زمینه یادگیری بیشتر دانش آموزان باانگیزه و هم زمینه افزایش انگیزه دانش آموزان را برای یادگیری مهیا می سازد. افزایش آشنایی معلمان با دانش به روز فناوری اطلاعات و تصحیح نگرش دانش آموزان در راستای انگیزش تحصیلی از پیشنهادات کاربردی این مقاله می باشند.