معرفی رسائل‏ العشاق و بررسی شیوه سیفی نیشابوری در آداب کتابت و انشای نامه‏ های عاشقانه فارسی در سده ششم هجری

سیفی نیشابوری، از ادبای سده ششم، قدیمی‏ ترین مجموعه نامه ‏های عاشقانه فارسی را با عنوان رسایل‏ العشاق و وسایل ‏المشتاق فراهم کرده ‏است. او در این اثر، صد نامه در موضوعات مختلف عشقی ترتیب داده است تا هر گرفتار عشقی به اقتضای شرایطش یکی از آنها را برگزیند و برای معشوق یا محبوب یا مخدوم خویش بفرستد. او برای نگارش نامه‏ های صمیمانه و عاشقانه، از اصول و شیوه‏ای موسوم به «عهود استرسال» سخن می‏گوید. نویسندگان این مقاله کوشیده‏اند ضمن معرفی این اثر، با مراجعه به متون فن ترسل و منشآت موجود در ادب فارسی، به ‏ویژه آثار نزدیک به روزگار سیفی، ساختار نامه ‏های رسایل ‏العشاق و نیز برخی آرای وی در نگارش نامه‏ های عاشقانه (عهود استرسال) را بررسی کنند. این بررسی‏ ها نشان می‏دهد سیفی ساختار نامه‏ ها را با توجه به ارکانی مانند ابتدای نامه (شامل عنوان نامه، تسمیه، مقدمه یا صدر نامه، دعای بر پیامبر اکرم و آل او)، رکن کلام (شامل اما بعد و متن نامه) و رکن خاتمه تنظیم کرده ‏است. همچنین خود را موظف کرده است در شواهد شعری تاحد امکان به نام شاعر اشاره کند؛ البته در خاتمه آورده است که هرگاه شخصی بخواهد یکی از این نامه ‏ها را برای معشوق یا محبوب بفرستد، لازم است «تسمیه» را از ابتدای آن بردارد؛ شاید به این دلیل که این عنوان، اجل از آن است که در ابتدای هر نامه‏ای قرار بگیرد. سپس احتمالا برای ایجادنشدن خلل در پیوستگی کلام سفارش می‏کند در رونویسی و ارسال نامه ‏ها، نام شاعران حذف شود؛ همانگونه که معمول مراسلات است.