بررسی ابعاد سیاسی و اجتماعی شکواییه در شعر خاقانی و نظامی

شکواییه، یکی از گونه های ادب غنایی به شمار می آید و به اشعاری گفته می شود که شاعر، در قبال ناملایمات و محرومیت های وارده بسراید و حکایت از اندوه، رنج، یاس، ناکامی، تیره روزی و بدبختی گوینده آن کند. این نوع شعر به ویژه در ادبیات فارسی، جایگاه قابل توجهی دارد. شاعران که هنرمندانی تیزبین و صاحبان اندیشه های ژرف نگر هستند، با دقت بیشتری اوضاع جامعه را کنکاش کرده ونابسامانی های آن را در اثر خود جلوه گر می سازند. پژوهش حاضر، به بررسی تطبیقی شکواییه های خاقانی و نظامی می پردازد. این شاعران، به طرز هنرمندانه ای شکایت های خود از اوضاع زندگی فردی و اجتماعی خود را در لابه لای ابیاتشان، به صورت مستقیم و غیر مستقیم مطرح کرده اند که با بررسی آنها، می توان تا حدودی از اوضاع سیاسی و اجتماعی حاکم بر روزگار آنان آگاهی حاصل کرد. روش تحقیق حاضر، به صورت کتابخانه و شیوه توصیفی-تحلیلی است و اهمیت انجام این تحقیق در شناخت اوضاع عصر شاعران و آگاهی از زندگی شخصی آنها از طریق بررسی شکایت های مطرح شده در اشعار آنهاست. نتایج نشان دهنده این موضوع است که هر دو شاعر، از وضعیت سیاسی و اجتماعی حاکم بر جامعه خود ناراضی بوده و این نارضایتی را در لابه لای اشعار خود، گاه به صورت صریح و گاه به صورت غیر مستقیم مطرح کرده اند.