بررسی «تشکیلات و برنامه های ملی پیکار با بی سوادی» در دوره پهلوی دوم

در خلال سالهای 1315تا ،1335به منظور کاهش بی سوادی در کشور، دولت با توجه به امکانات موجود برنامه های سوادآموزی را به صورت محدودی در قالب ایجاد چند سازمان و برنامه منطقه ای و به یاری برخی از موسسه های بین المللی اجرا کرد. آمار به دست آمده از سرشماری عمومی کشور در سال 1335و نرخ بالای بی سوادی در کشور، زمینه ساز آن شد که در همین سال فرمان پیکار با بی سوادی صادر شود و اصل ششم قانون انقلاب به اصطلاح سفید (مصوب 1341)نیز به تشکیل سپاه دانش اختصاص یابد. در راستای همین اقدامات، در سال  1344«کمیته ملی پیکار جهانی با بی سوادی» در پی تعامل ایران با «یونسکو» در امر مبارزه با بی سوادی، با هدف بسیج همه نیروها و منابع انسانی و مالی کشور و هماهنگ کردن فعالیت های آنها در راه مبارزه با بی سوادی در ایران و اجرای هدف های مبارزه با بی سوادی تشکیل یافت. حال این برنامه ها و اقدامات با چه اهداف سیاسی و پنهانی صورت گرفته است تا حدودی در این مقاله بررسی خواهد شد.
بررسی و تحلیل پیش زمینه ها و روند تشکیل این کمیته و برنامه های ملی و همکاری های بین المللی آن در حوزه سوادآموزی مسیله اصلی این پژوهش است. از این رو، در مقاله حاضر با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی چگونگی تشکیل و برنامه های کمیته ملی پیکار با بی سوادی بررسی می شود. نتیجه حاصل از این پژوهش آن است که کارنامه کمیته ملی پیکار با بی سوادی مبین تلاش های دولت وقت برای پیشبرد برنامه های عمرانی در زمینه های اجتماعی و فرهنگی به منظور رسیدن به توسعه یافتگی و نیز تلاش حاکمیت برای ایجاد وحدت ملی و نمایش چهره ای ظاهرا مترقی از ایران معاصر به عنوان حکومتی پیشتاز در زمینه اجرای برنامه های فرهنگی و تحولات اجتماعی و فشارهای بین المللی در پیوند با نهادهای بین المللی به ویژه یونسکو و دیگر کشورهای جهان است.