تحلیل محرک های تاثیرگذار بر تغییر کنترل زمین های زراعی در ایران:استفاده از نقشه های شناختی فازی بر پایه نظرات کارشناسان

در مطالعه کمی-کیفی حاضر سعی شد به شناسایی محرک های تاثیرگذار بر تغییر کنترل زمین های زراعی پرداخته شود. داده های مورد نیاز پژوهش از طریق مصاحبه عمیق انفرادی غیر ساختارمند، گروه های متمرکز، بحث گروهی با 32 نفر از موجران منطقه ماهیدشت استان کرمانشاه و مشاهدات مستقیم جمع آوری شد. در ابتدا داده ها با استفاده از روش تحلیل محتوای مرسوم دسته بندی شدند. خروجی این مرحله، شناسایی 40 مفهوم کلیدی مرتبط با محرک های تاثیرگذار بر تغییر کنترل زمین های زراعی بود. سپس مفاهیم شناسایی شده در قالب یک پرسش نامه در اختیار افراد مورد مطالعه قرار گرفت و داده ها با توجه به نوع و شدت اثر، جمع آوری و تبدیل به اعداد فازی شدند. در مرحله بعد ماتریس به دست آمده در نرم افزار Mental Modeler اجرا و نقشه شناختی فازی مربوطه طراحی شد. نتایج نشان داد در تغییر کنترل زمین های زراعی مهم ترین محرک های تاثیرگذار عبارتند از: سن مالک، عدم اطمینان از درآمد ثابت، میزان کیفیت زندگی مالک، یکپارچه سازی اراضی و وضع قوانین سخت برای اجاره دار می باشند. هم چنین بر طبق نتایج، مهم ترین محرک های تاثیرپذیر در تغییر کنترل زمین های زراعی شامل: ریسک های کشاورزی، مهاجرت جوانان، هزینه تولید در واحد سطح و ناکارایی سازمان های دولتی می باشند. با توجه به نتایج تحقیق، به مسیولان و سیاستگذاران توصیه می شود با توجه به اهمیت سن مالک در تغییر کنترل زمین های زراعی، امکانات بیشتری در مناطق روستایی برای افراد جوان فراهم شود و با توانمندسازی و مهارت افزایی قشر جوان و آشنا نمودن آنان با کشت های درآمدزا نسبت به تشویق بیشتر برای ماندگاری آنان در روستا اقدام و ایجاد جاذبه کرد.