خوانش محمد شحرور درباره دریافت کنندگان زکات بر اساس هرمنوتیک گادامر

بر مبنای نظریه هرمنوتیک گادامر، فهم انسانی همواره متاثر از تاریخ شکل می گیرد. محمد شحرور نواندیش معاصر اهل سوریه با تاسی از نظریه تاریخی نگری در فهم متون دینی، آموزه های اسلام را مورد بازخوانی قرار داده است. این مقاله با رویکرد توصیفی و تحلیل محتوا و با مرور ادبیات هرمنوتیک گادامر به تحلیل اندیشه های شحرور درباره طبقه بندی مستحقین زکات بر اساس خوانش وی از آیه 60 سوره توبه می پردازد. یافته های پژوهش مبتنی بر آن است که شحرور با نگرش انتقادی نسبت به دیدگاه فقهای اسلامی درباره دریافت کنندگان زکات، تنها چهار طبقه را برای مستحقین زکات نام برده است: فقیر، مسکین، غارمین و ابن سبیل. وی با رویکردی علمی-تاریخی، معنای فقیر را به یتیمان، مسکین را شامل افراد دارای نیازهای خاص، غارمین را شامل بدهی پرداخت دیه برای قتل ناروا و ابن سبیل را به کسی که در مسافرت ضرر می کند، گسترش داده است. این خوانش وی، محصول رهیافت علمی-تاریخی اوست که در مسکو تحت تاثیر منطق رایج آن زمان که به ساختارگرایی روسی مشهور است، قرار داشت. همچنین وی از استاد زبان شناسی خود، جعفر دک الباب تاثیر پذیرفت.