معیارهای کاربست قاعده تفسیری «حجیت مفاد جمله های مستقل قرآن» در «المیزان» و «التحریر و التنویر»

قاعده «حجیت مفاد جمله های مستقل قرآن» از قواعدی است که در تفاسیرمعاصر بدان توجه شده است. علامه طباطبایی و ابن عاشور در آثار اثرگذار خود؛ «المیزان» و «التحریر و التنویر» و در لابه لای مباحث تفسیری، این قاعده را به کار گرفته اند. با این حال، معیارها و شرایط کاربست آن را در چارچوب نظریه منسجمی تشریح نکرده اند تا دیگران بتوانند قاعده را به گونه ای روشمند در مطالعات تفسیری به کار گیرند و گستره و صحت بهره گیری این دو مفسر از قاعده مذکور را بسنجند. از گردآوری و تحلیل دیدگاه های علامه و ابن عاشور به دست می آید که هر دو در کاربرد قاعده بر معیارهایی مشترک؛ چون اشاره جملات به سنن الهی ، دلالت جمله ها بر ضوابط اعتقادی و اخلاقی، وجود تعلیل در جملات و تطابق جمله ها با امثال تکیه زده اند. روایات معصومان (ع) و قانون «مورد مخصص نیست.» از معیارهایی است که علامه به طور اختصاصی بدان توجه کرده است. از این رو با آنکه هر دو مفسر در به کاربردن قاعده تاحدودی با یکدیگر همراه بوده اند، اما علامه به دلیل بهره مندی از روایات اهل بیت (ع)، در کاربست نظام مند قاعده عملا نسبت به ابن عاشور پیشی گرفته است.