مصادیق قوم موعود درآیه استخلاف با رویکردی انتقادی به دیدگاه فخر رازی

عبودیت وعدالت فراگیرجهانی را مستقرخواهد نمود.گرچه باورمندی به استخلاف قوم موعود مورد قبول همه فرق و مذاهب اسلامی بوده اما درباره مصادیق، مکان و زمان، وچگونگی تحقق وعده های موجود درآیه استخلاف اختلاف نظر وجود دارد. مسیله اصلی پژوهش بررسی تطبیقی دیدگاه فریقین با تاکید بر آراء فخر رازی درباره قوم موعود بر مبنای آیه استخلاف است.فخررازی همچون بسیاری از دانشمندان اهل سنت معتقد است که محتوای آیه پس ازرحلت پیامبر (ص) و زمان صحابه محقق شد وآیه برخلافت وامامت امامان چهارگانه ابوبکر، عمر، عثمان وعلی (ع) دلالت دارد و قوم موعود،صحابه پیامبر (ص) می باشندکه با توجه به اوضاع نابسامان سیاسی واجتماعی در زمان حضرت علی (ع)، دلالت وشمول آیه را نسبت به آن حضرت (ع) نفی می کند. این پژوهش برآن است با روش کتابخانه ای و مراجعه به منابع مختلف تفسیری، روایی و تاریخی فریقین و با ورویکردی تحلیلی و تطبیقی به بررسی دیدگاه اهل سنت و فخر رازی پرداخته است. از دلالت معانی واژگان کلیدی گرفته تا سبب نزول و محتوایی فقرات متعدد آیه به کمک آیات و روایات و منابع تاریخ قطعی فریقین، معلوم می شود که آیه استخلاف ناظر به قوم موعود امت اسلام و دوران طلایی ظهور و حاکمیت حضرت مهدی (عج) می باشد.