کاربرد LCM درتحلیل وضع موجود و پیش بینی تغییرات پوشش و کاربری اراضی در حوضه آبریز سد لتیان

تغییرات سریع در پوشش و کاربری اراضی (LULC) سبب ایجاد اختلال در پویایی محیط زیست و تخریب سرزمین می گردد. مدل سازی تغییرات، بر اساس رویکرد نقشه های سری زمانی پوشش و کاربری اراضی، نقش مهمی در مدیریت و برنامه ریزی منطقه ای محیط زیستی دارد. هدف اصلی این پژوهش، بررسی روند تغییرات کاربری و پوشش اراضی در حوضه آبریز سد لتیان با استفاده از مدل سازی است تا با تحلیل وضعیت کنونی کاربری ها در منطقه و پیش بینی سناریوهای آتی برای سال های 2027 و 2037، بتوان از تغییرات ناخواسته جلوگیری کرد. مهم ترین فرضیه تحقیق پیش رو این است که، منطقه با کاهش نواحی پوشش گیاهی و افزایش کاربری های انسان ساخت مواجه خواهد شد. تحلیل مکانی/ زمانی تغییرات پوشش و کاربری اراضی، برای دوره 30 ساله مربوط به سال های 2007، 1998، 1987 و 2017 با استفاده از ماهواره ی لندست و سنجنده های OLI, ETM+,TM انجام شد. طبقات کاربری اراضی در این مطالعات به چهار طبقه نواحی انسان ساخت، نواحی دارای پوشش گیاهی، اراضی بدون پوشش و منابع آبی تقسیم شدند. مدل سازی و پیش بینی، با استفاده از ماژول مدل سازی تغییرات اراضی) (LCM بر اساس شبکه عصبی مصنوعی (ANN) و پرسپترون چند لایه (MLP) در نرم افزار ترست (TerrSet) انجام شد. نرخ دقت کلی مدل سازی برای سال های (1987، 1998، 2007 و 2017) به ترتیب برابر با 66/80، 21/83، 32/84 و 12/85 درصد و ضریب کاپا برای همان سال ها به ترتیب 8/0، 82/0، 84/0 و 86/0 محاسبه شدند. نتایج آشکارسازی تغییرات دوره اول (1998-1987)، دوره دوم (2007-1998) و دوره سوم (2017- 2007) نشان می دهد که طی این سه دوره زمانی، مساحت باغ ها و پوشش گیاهی و اراضی بدون پوشش، کاهش و وسعت نواحی انسان ساخت افزایش داشته است. همچنین، طبق نتایج حاصل از مدل سازی و پیش بینی تغییرات، این روند طی سال های 2027 و 2037 نیز ادامه خواهد داشت. نتایج این تحقیق، می تواند از ادامه روند تخریب پوشش گیاهی و خطرات ناشی از گسیختگی سیمای سرزمین جلوگیری نموده و کمکی باشد به مدیران و برنامه ریزان تا تصمیمات آگاهانه تری جهت برنامه ریزی منطقه ای محیط زیستی و حفظ منابع طبیعی ارزشمند منطقه اتخاذ نمایند.