بررسی جایگاه عناصر کلیدی و اصول پایه ای الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت در کتاب های درسی دوره متوسطه اول

هدف پژوهش حاضر بررسی میزان توجه به عناصر کلیدی و اصول پایه ای الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت در کتاب های درسی دوره ی متوسطه ی اول بود.

 پژوهش از نظر هدف کاربردی و به لحاظ روش کمی است و با توجه به ماهیت آن از روش تحقیق توصیفی از نوع تحلیل محتوا استفاده گردید. جامعه آماری این پژوهش شامل محتوای تمامی کتاب های درسی دوره ی  متوسطه ی اول در سال تحصیلی 1402-1401 می باشد. نمونه ی آماری دربردارنده 10 جلد کتاب در 3 عنوان (پیام های آسمان، تفکر و سبک زندگی و مطالعات اجتماعی) در پایه های هفتم، هشتم و نهم بود که به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب گردید. در این پژوهش از فهرست وارسی تحلیل محتوای محقق ساخته و برای تعیین روایی ابزار پژوهش از روش روایی محتوایی و برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش آنتروپی شانون استفاده شد. 

 یافته های پژوهش  نشان داد که در بین کتاب های مورد بررسی  بیشترین  فراوانی شاخص های عناصر کلیدی و اصول پایه ای مربوط به کتاب های مطالعات اجتماعی با فراوانی 1496 واحد و 45/49 درصد وکمترین فراوانی مربوط به کتاب های تفکر و سبک زندگی با فراوانی 630 واحد و 83/20 درصد می باشد. در میان شاخص عناصر کلیدی و اصول پایه ای الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، شاخص عناصر کلیدی با فراوانی 2105 واحد و 59/69 درصد بیشترین سهم را دارد و کمترین سهم نیز مربوط به شاخص اصول پایه ای  با 920 فراوانی و 41/30 درصد می باشد همچنین  بیشترین توجه به  عناصر کلیدی اختصاص به کتاب تفکر و سبک زندگی پایه ی هشتم (مشترک دختران و پسران) با فراوانی 110 واحد و 13/52 درصد و کمترین توجه  مربوط به کتاب تفکر و سبک زندگی پایه ی هشتم (ویژه ی پسران)  با فراوانی 6 واحد و 84/2 درصد بود. علاوه بر این  بیشترین توجه  مربوط به اصول پایه ای اختصاص به کتاب مطالعات اجتماعی پایه ی هفتم با فراوانی 72 واحد و 86/ 41درصد و کمترین توجه  مربوط به کتاب مطالعات اجتماعی پایه ی هشتم  با فراوانی 49 واحد و 49/28 درصد بود.

 با توجه به این که  شاخص های مورد  مطالعه  از توزیع یکسانی برخوردار نبوده،  امید است برنامه ریزان درسی و تهیه کنندگان کتاب های درسی با تقویت این شاخص ها به صورت یکسان سبب ارتقای شاخص های عناصر کلیدی  و اصول پایه ای الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت در میان دانش آموزان باشند.