زمینه یابی تشکیل صندوقهای اعتباری روستایی شرق استان تهران

راه اندازی صندوقهای اعتباری روستایی در دو دهه اخیر در اغلب کشورهای جهان و بویژه کشورهای جهان سوم، راهی در تامین سرمایه و اعتبار مورد نیاز کشاورزان و تولید کنندگان روستایی بوده است. برای تشکیل و توسعه این صندوقها در هر جامعه ای شناخت زمینه های اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و تمایلات روستاییان از جمله ضرورتهایی است که انجام دادن مطالعات علمی را ایجاب می کند. لذا این تحقیق با هدف زمینه یابی تشکیل صندوقهای اعتباری روستایی برای تامین و ارایه خدمات مالی و اعتباری مورد نیاز تولیدکنندگان روستایی و به روش پیمایشی در نیمه اول سال 1383 انجام شد. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه روستاییان مناطق هم اقلیم کشاورزی (مناطق شرقی) استان تهران بود که با روش نمونه گیری تصادفی و طبق جدول مورگان انتخاب شدند. گردآوری داده ها از طریق مصاحبه حضوری با 125 روستایی در شهرستانهای فیروزکوه، دماوند، ری، پاکدشت، اسلامشهر و تکمیل پرسشنامه صورت گرفت.
یافته های تحقیق نشان داد که میانگین فاصله محل سکونت پاسخگویان تا شهر حدود 19 کیلومتر است و پاسخگویان از میانگین سنی 40 سال برخوردارند و عمدتا به دامداری و زراعت مشغولند. میانگین درآمد ماهانه و سالانه پاسخگویان نیز به ترتیب حدود 177 هزار تومان و 2.388 میلیون تومان است، گر چه اکثریت پاسخگویان این درآمد را برای رفع نیازهای زندگی مکفی نمی دانستند. همچنین بیشتر پاسخگویان اعلام کردند پس انداز ماهانه و سالانه ای ندارند و آنهایی هم که دارند از آن برای سرمایه گذاری در فعالیتهای تولیدی و کشاورزان و گذران زندگی استفاده می کنند. اکثر پاسخگویان در صورت نیاز به پول ابتدا به بانکها و صندوقهای قرض الحسنه و سپس به اقوام و آشنایان مراجعه می نمایند.
از نظر پاسخگویان صندوقهای مالی و اعتباری موجود در منطقه در زمینه میزان حق عضویت دریافتی، میزان وام اعطایی در سال، نحوه بازپرداخت وام، تعداد وام پرداختی به اعضا و نحوه نظارت و مدیریت بر موسسات مالی و اعتباری نسبتا خوب عمل کرده اند. پاسخگویان معتقدند صندوقهای اعتباری روستایی باید بتوانند تا سقف 500 هزار تومان وام به آنها اعطا کنند و نرخ سود یا بهره آن نیز نباید بیشتر از 16 درصد باشد. همچنین حق عضویت دریافتی نیز باید در حد توان آنها و دریافت وثیقه به صورت سفته و یا ضامن باشد. از نظر پاسخگویان عواملی همچون کمک مالی دولت به تشکیل صندوق اعتباری، نحوه مدیریت صندوق، ایجاد اعتماد در اعضا نسبت به مسوولان صندوق و فراهم کردن شرایط بازپرداخت بموقع وامهای دریافتی از جمله عوامل موثر بر استمرار فعالیتهای صندوقهای اعتباری محلی هستند.