درآمدی بر پاره ای مشکلات نظری و کارکردی تاریخ شفاهی

با وجود اطلاعات بسیار از گذشته نزدیک، پاره ای ساز و کارهای آن در تولید و انتقال اسناد، پیوسته مورد نقد و توجه قرار گرفته است. در این میان، اسناد شنیداری یا همان تاریخ شفاهی، با وجود توانائی های آشکار در انتقال اطلاعات مفید و تا حدودی کارساز، هنوز مورد ارزیابی جدی قرار نگرفته است. از یک سو جایگاه نظری آن در حیطه فلسفه وجودی این شیوه انتقال خبر نیاز به وارسی و تحلیل اساسی دارد و از سوی دیگر، فقدان راهیابی، جایابی و بهره گیری محافل دانشگاهی ایران از این شق از روایات در بازنمود گذشته، محل تامل است. از این رو، به نظر می رسد بررسی این دو مسئله - که از اتفاق، لازم و ملزوم هم نیز هستند - می تواند در راهگشائی، ورود اسناد شفاهی و بهره گیری بهتر از تاریخ شفاهی در گفتمان تاریخی کشور، نقش اساسی داشته باشد. این مقاله، حول دو محور مذکور، سعی در گرهگشائی و گرهنمایی از اشکالات و مشکلات تاریخ شفاهی از این منظر دارد.