تغیین راهبردهای مناسب کم آبیاری با هدف حداکثرسازی منافع اجتماعی

مقاله حاضر بخشی ازکارتحقیقاتی تعیین راهبردهای مناسب کم آبیاری در منطقه خراسان با هدف حداکثرسازی منافع اجتماعی است. به این منظور مدل برنامه ریزی ریاضی درقالب برنامه ریزی خطی با محدودیت تصادفی ساخته شد و ضرایب فنی به طریقی متفاوت با تعیین ضرایب فنی متعارف دربرنامه ریزی خطی مشخص گردید. این مدل در حالت با و بدون ریسک در مقدار آب در دسترس و با و بدون چغندرقند در سه سطح کارایی 35، 45 و 65 درصد در مصرف آب آبیاری در سطح مزرعه و درنظرگرفتن 45 تنش متفاوت در مراحل مختلف رشد محصولات زراعی نمونه حل شد که نتایج سطح کارایی 45درصد در این مقاله ارائه شده است. این نتایج نشان می دهد که سطح کارایی در مصرف آب آبیاری درسطح مزرعه برای کشاورزان نمونه بیش از 35 درصد است و کاهش مصرف آب دریک فعالیت الزاما منجر به کاهش مصرف آب در الگوی کشت نمی شود. همچنین تخصیص بهینه آب آبیاری درسطح مزرعه زمانی اتفاق می افتد که بازده نهایی آب هم در مراحل مختلف رشد گیاه و هم در مراحل مختلف رشد گیاهان کشت شده درمزرعه برابر باشد. امکان افزایش سودخالص اجتماعی نیز هنگامی وجود دارد که چغندرقند با سوداجتماعی منفی درمدل لحاظ شود و نیز در هر مرحله از رشد خود با تنش زیاد مواجه گردد. با کاهش ریسک در مقدار آب آبیاری در دسترس و افزایش کارایی در مصرف آب آبیاری درسطح مزرعه، سودخالص اجتماعی افزایش می یابد. به علاوه، یافته ها نشان می دهد درتعیین قیمت آب آبیاری باید دو عامل کارایی مصرف آب آبیاری درسطح مزرعه و منافع خالص اجتماعی در نظر گرفته شود با این توجه که از بعد منافع اجتماعی، در افزایش قیمت آب آبیاری محدویت وجود دارد.