تحولات و خط سیر اندیشه اسلامی معاصر (ق چهارم و پنجم)

نوگرایی در شیوه های تغییر اسلامی از مسائل بسیار مهم در اندیشه اسلامی است. مهم ترین اولویت های نوگرایی در شیوه های تغییر عبارتند از: ارائه جای گزین های اسلامی، نوسازی شیوه های تغییر اسلامی، آزادی ها و حقوق، اختلاف، روابط و گفت وگو، دموکراسی، تکثر و ارتباط با دیگران، ارتباط با غرب و اسلامی کردن شناخت.
در دهه هشتاد، اندیشه اسلامی به بالندگی شگرفی دست یافت و به توازن دوباره رسید. زمینه های بروز اندیشه اسلامی جدید را روبه رو شدن با مسئله دولت، خیزش های جهان اسلام، شکل گیری نهادهای تحقیقی درباره عرصه های معرفتی اندیشه اسلامی، نشریات تخصصی در حوزه اندیشه اسلامی و بروز نسل تازه ای از اندیشوران مسلمان تشکیل می دهد. فقه و اصول، قرآن و تفسیر، اندیشه اسلامی اندیشه انقلابی اسلامی مهم ترین زمینه های فرهنگی اندیشه اسلامی را تشکیل می دهند. پیوند با زمانه، حرکت به سوی نوگرایی، بازنگری و نقد، آینده اندیشی و اعتدال و میانه روی مهم ترین شاخصه های اندیشه اسلامی جدید هستند. همچنین حقوق بشر و آزادی های عمومی، حکومت، دولت و فقه سیاسی، شناخت اسلامی، اجتهاد در فقه و نوگرایی در فرهنگ و ایده تمدن اسلامی معاصر، مهم ترین مسائل و چالش های اندیشه اسلامی جدید را تشکیل می دهند.