بررسی بیوشیمیایی و ژنتیکی جهش‎های شایع در بیماران مبتلا به نقص آنزیم آلفاآنتی‎تریپسین

نقص آنزیم آلفا-1- آنتی‎تریپسین ((α1AT، یک بیماری اتوزوم مغلوب ناشی از اختلال در ساختار یا عملکرد آنزیم مزبور است. تظاهرات بالینی این بیماری به‎صورت عوارض کبدی و مشکلات تنفسی است. شایع‎ترین واریته طبیعی این آنزیم آلل M و فراوان‎ترین واریته های جهش‎یافته که باعث ایجاد نقص آنزیم می‎گردند، واریته های S و Z هستند که هر کدام در اثر یک جهش نقطه ای خاص ایجاد می‎شوند. هدف از انجام این مطالعه، اندازه‎گیری غلظت و فعالیت آنزیم α1ATو در نهایت تشخیص ژنوتیپ بیماران مورد مطالعه است. در این تحقیق، ابتدا نمونه سرم 43 خانواده (شامل والدین و فرزندان آن‎ها) که دارای مشکلات کبدی با دلایل ناشناخته و یا مشکلات تنفسی زودرس بودند، به‎منظور سنجش آنزیمی مورد ارزیابی قرار گرفت. به این منظور، غلظت آنزیم α1AT بر اساس روش SRID و میزان فعالیت آن بر اساس روش EIC برآورد شد. در مرحله بعد پس از سنجش آنزیمی، DNA بیماران طبق روش فنل- کلروفرم تغییر یافته، استخراج و پس از تکثیر به‎کمک روش PCR به‎منظور بررسی جهش‎های S و Z مورد هضم آنزیمی قرار گرفت. نمونه هایی که با وجود نقص آنزیمی (اعم از اختلال در غلظت، کارکرد و یا هر دو) فاقد جهش‎های S و Z بودند به منظور یافتن جهش‎های احتمالی دیگر از طریق تکنیک SSCP مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج حاصل از اندازه‎گیری غلظت آنزیم بیماران مورد مطالعه بدین شرح است: 4/43 درصد طبیعی، 1/8 درصد هتروزیگوت، 2/19 درصد هوموزیگوت بیمار و 3/29 درصد به‎صورت. boarder line پس از اندازه‎گیری فعالیت آنزیم α1AT در بیماران مورد مطالعه 84 درصد طبیعی، 14 درصد هتروزیگوت و 2 درصد هوموزیگوت بیمار تشخیص داده شدند. از لحاظ جهش‎های S و Z تنها یک فرد برای جهش Z هوموزیگوت (ZZ) و 10 نفر از خویشاوندان درجه یک این فرد هتروزیگوت (MZ) تشخیص داده شدند. وقوع جهش S در هیچ‎یک از خانواده های مورد مطالعه مشاهده نشد.