علم دینی به منزله مبنایی در باب نحوه تعامل علم و دین
نویسنده:
چکیده:
بحث از معنا، امکان، مطلوبیت، چگونگی و ضرورت علم دینی مدتی است که در جامعه ما چالشبرانگیز شده است. شاید مهمترین مشکل، شفاف نبودن بسیاری از مبانی علمشناسی و دینشناسی در این عرصه است. مثلا برخی از مخالفان علم دینی، چون ماهیت علم را در برخورداری از روش تجربی میدانند، منکر امکان علم دینیاند. یا اینکه برخی از مدافعان علم دینی گاه بر مبانی فلسفیای تکیه میزنند که علم را بیشتر، امری فرهنگی معرفی میکند تا امری معرفتی؛ و این تلقی ناخودآگاه آنها را به وادی نسبیتگرایی نزدیک میسازد. همچنین گاه دین محدود در ارزشها و یا منحصر در متون نقلی معرفی میشود.
در مقاله حاضر کوشش شده با تکیه بر برخی از مبانی برگرفته از فلسفه اسلامی، منطق و علم اصول و با نیمنگاهی به برخی از مباحث فلسفه علم و فلسفه دین، تبیینی از نوع تعامل علم و دین ارائه شود که ثمره آن تحول در علوم موجود و پدیدار شدن علمی باشد که همانقدر که متصف به «علم» بودن است، وصف «دینی» نیز داشته باشد.
بدین منظور ابتدا بحثی در باب ماهیت علم مطرح شده و از مفهوم اصیل علم (کشف واقع) در مقابل دو مفهوم مدرن و پستمدرن علم دفاع شده، سپس مفهوم «دینی» بودن مورد مداقه قرار گرفته و در نهایت تعریفی از علم دینی ارائه شده که هم حیثیت معرفتی علم را حفظ کند و هم به لحاظ مبانی، غایات و محتوا به نحو مطلوبی دینی باشد.
در مقاله حاضر کوشش شده با تکیه بر برخی از مبانی برگرفته از فلسفه اسلامی، منطق و علم اصول و با نیمنگاهی به برخی از مباحث فلسفه علم و فلسفه دین، تبیینی از نوع تعامل علم و دین ارائه شود که ثمره آن تحول در علوم موجود و پدیدار شدن علمی باشد که همانقدر که متصف به «علم» بودن است، وصف «دینی» نیز داشته باشد.
بدین منظور ابتدا بحثی در باب ماهیت علم مطرح شده و از مفهوم اصیل علم (کشف واقع) در مقابل دو مفهوم مدرن و پستمدرن علم دفاع شده، سپس مفهوم «دینی» بودن مورد مداقه قرار گرفته و در نهایت تعریفی از علم دینی ارائه شده که هم حیثیت معرفتی علم را حفظ کند و هم به لحاظ مبانی، غایات و محتوا به نحو مطلوبی دینی باشد.
زبان:
فارسی
انتشار در:
در صفحه:
31
لینک کوتاه:
magiran.com/p821765
دانلود و مطالعه متن این مقاله با یکی از روشهای زیر امکان پذیر است:
اشتراک شخصی
با عضویت و پرداخت آنلاین حق اشتراک یکساله به مبلغ 1,390,000ريال میتوانید 70 عنوان مطلب دانلود کنید!
اشتراک سازمانی
به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی نامحدود همه کاربران به متن مطالب تهیه نمایند!
توجه!
- حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران میشود.
- پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانههای چاپی و دیجیتال را به کاربر نمیدهد.
In order to view content subscription is required
Personal subscription
Subscribe magiran.com for 70 € euros via PayPal and download 70 articles during a year.
Organization subscription
Please contact us to subscribe your university or library for unlimited access!