بررسی ارتباط سطح سرمی مارکرهای ساخت و تخریب استخوانی با فعالیت التهابی بیماری در بیماران مبتلا به آرتریت روماتوئید مراجعه کننده به بیمارستان لقمان حکیم طی سال 88 - 1387

بیماری آرتریت روماتوئید (RA - Rheumatoid Arthritis) شایع ترین آرتریت التهابی بوده که 1 – 5/0% جمعیت دنیا را گرفتار می کند. در RA فعال قبل از ظهور اروزیون استخوانی در رادیوگرافی، فاکتورهای تخریب و ساخت استخوان در سرم و ادرار بیمار تغییر می کند. به دلایل گفته شده، شدت فعالیت التهابی RA با مارکرهای استخوانی در این بیماران مقایسه شد. مطالعه به صورت Cross sectional و مشاهده ای، بر روی مراجعه کنندگان به درمانگاه روماتولوژی بیمارستان لقمان حکیم انجام شد. 114 بیمار با RA اثبات شده، وارد طرح شدند. در 75 بیمار مارکرهای ساخت و تخریب استخوانی اندازه گیری شد. فعالیت بیماری بر اساس DAS28 و مقدار مصرف استروئید تجمعی تا زمان مراجعه محاسبه شد. RF، AntiCCP، ESR، CRP، مارکرهای ساخت و تخریب استخوانی شامل استئوکلسین، P1NP، CTX β و آلکالن فسفاتاز برای بیماران اندازه گیری شد. بیماران بر اساس دریافت یا عدم دریافت استروئید و DMARD از هم جدا شدند. بر اساس تست مجذور کای پیرسون با نرم افزار V.16 SPSS ارتباط بین DAS28 و مارکرهای سوخت وساز استخوانی و رابطه مارکرهای استخوانی با مصرف DMARD، استروئید و بیس فسفونات محاسبه شدند.
بین DAS28 و استئوکلسین رابطه معنی دار وجود داشته (05/0 p<). اما ارتباط معنی داری بین DAS28 و سایر مارکرهای سوخت و ساز استخوانی وجود نداشت. همچنین بین مصرف بیس فسفونات و کاهش استئوکلسین ارتباط معنی داری وجود داشت (05/0 p=) و با کاهش P1NP رابطه معنی دار مرزی (06/0 p=) مشاهده شد. همچنین بین وجود اروزیون و کاهش استئوکلسین و بین اروزیون و DAS28 ارتباط معنی دار وجود داشت.
در بیماران RA، مارکرهای ساخت استخوانی به خصوص استئوکلسین کاهش می یابند. در صورت کاهش آن ها، به بیماری شدیدتر و تخریبی مشکوک شده و برای درمان تهاجمی تر تصمیم گیری می کنیم. با توجه به افزایش مارکرهای ساخت در استئوپوروز اولیه و کاهش آن ها در بیماران RA، این مارکرها می توانند جهت افتراق بین علل استئوپوروز در بیماران RA نیز به کار روند.