بررسی ارتباط الگوی صبحگاهی-شبانگاهی دانشجویان، سختی دروس و موفقیت تحصیلی

یادگیری و عملکرد افراد مختلف در ساعات مختلف روز تحت تاثیر ساعت درونی آنها قرار می گیرد و افراد مختلف بر اساس عادات خود به سه دسته صبحگاهی، بینابینی و شبانگاهی تقسیم می شوند. عملکرد شناختی افراد نیز از این قانون پیروی می کند و افراد مختلف در ساعات خاصی از روز به اوج عملکرد خود می رسند. در برنامه ریزی درسی این رسم وجود دارد که دروس دشوار در ساعات ابتدایی روز آموزش داده شوند تا یادگیری بهتری ایجاد شود. این مطالعه قصد دارد بررسی نماید موفقیت تحصیلی دانشجویان با عادات مختلف صبحگاهی-شبانگاهی در دروس دشوار و آسان چه تفاوتی دارد.
این پژوهش یک مطالعه توصیفی- تحلیلی گذشته نظر است که بر روی دانشجویان نیمسال 5 دوره پزشکی عمومی انجام گرفت. عادات صبحگاهی- شبانگاهی دانشجویان با پرسشنامه 19 گزینه ای هورن-اشتراس تعیین گردید. سپس از دانشجویان خواسته شد از طریق پرسشنامه پژوهش گر ساخته ای تعیین نمایند کدام درس دشوار و کدام آسان است. معیار تصمیم گیری برای دشواری و آسانی دروس میزان اتفاق نظر 50 درصد در نظر گرفته شد. سپس نمرات دانشجویان در دروس مورد نظر از آموزش دانشکده اخذ گردید و با استفاده از آزمون T، ANOVA و رگرسیون چند متغیره در نرم افزار SPSS مورد تحلیل قرار گرفت.
شصت و سه دانشجو (67 درصد دختر، 33 درصد پسر) در این مطالعه شرکت کردند. دروس فیزیولوژی، پاتولوژی و انگل و قارچ به عنوان دروس دشوار و دروس دروس اخلاق اسلامی، تغذیه، تاریخ تحلیلی اسلام و دروس عملی انگل و قارچ و فیزیولوژی در زمره دروس آسان قرار گرفت. 11 درصد دانشجویان صبحگاهی، 60 درصد بینابینی و 29 درصد شبانگاهی در نظر گرفته شدند. میانگین نمرات دختران شبانگاهی در دروس دشوار به طور معناداری نسبت به دختران صبحگاهی و بینابینی افت نمود (Pvalue فیزیولوژی =009/0، پاتولوژی=005/0، انگل و قارچ=059/0). در حالی که افت مشابه در دانشجویان پسر معنادار نبود.
اگر چه تفکر قالب در برنامه ریزی دروس بر این اساس قرار گرفته که دروس دشوار و اخنصاصی باید در ساعات اولیه روز آموزش داده شوند نتایج این مطالعه نشان داد دانشجویان شبانگاهی در دروس دشوار که به عملکرد شناختی بیشتری نیاز دارد دچار افت تحصیلی می شوند و در برنامه ریزی ها توصیه می شود دروس اختصاصی دشوار در ساعاتی ارائه گردد که همه گروه های دانشجویی از عملکرد شناختی بهتری برخوردار باشند.