تحلیل سبک شناختی شرف نامه نظامی گنجوی

در این مقاله، شرف نامه نظامی با رویکرد سبک شناختی، تحلیل شده است. چارچوب منظور در این تحلیل، بررسی سه سطح فکری، زبانی و ادبی اثر به روش توصیفی است که ابتدا عناصر دارای بسامد از متن استخراج، سپس از راه توصیف و تحلیل بررسی شده است. بر طبق مولفه های دارای بسامد، هر یک از سه سطح مذکور به زیرمجموعه هایی نیز تقسیم شده است. جستجوی ناکجاآباد، دم غنیمت شمردن و بزم اندیشی سه مفهوم غالب در سطح فکری است که عمدتا برخاسته از تجارب ناخوشایند شاعر در کهنسالی اوست. تشخص زبانی به واسطه جنبه موسیقایی و حوزه های واژگانی گوناگون و برخی ویژگی های نحوی، سطح زبانی شرف نامه را دارای جنبه های سبک شناختی کرده است. بررسی تشبیه و استعاره، مهم ترین مولفه های سطح ادبی شرف نامه، نشان می دهد که ناسازگاری تصاویر و بسامد آن ها با جنبه های مختلف حماسه از قبیل درشتی و خشونت و فراخی و گستردگی فضا، به جنبه حماسی اثر لطمه زده و آن را در مقایسه با متون حماسی فاخری چون شاهنامه در سطح پایین تری قرار داده است.