امنیت هستی شناختی و الگوهای پیشرفت در جمهوری اسلامی ایران

امنیت هستی شناختی، منازعات و مناقشات پایدار در روابط بین الملل را تحلیل[Z1] می کند. منازعات و مناقشاتی که ممکن است منافع فیزیکی و رئالیستی کشورها را به خطر بیاندازد. اما امنیت هویتی آن ها را از طریق حفظ شرافت فردی و ملی، نگاه غرورآمیز به مسائل داخلی و بین المللی و پرهیز از شرم تضمین کند. در این راستا یکی از محورهای چالش برانگیز در روابط میان ایران و غرب به طور کلی و ایران و آمریکا به طور خاص، پدیرش یا رد الگوها و مدل های اقتصادی غربی بوده است. این مساله پس از انقلاب اسلامی با توجه به حاکمیت مبانی دینی و هویتی بر اقتصاد، سیاست و روابط خارجی ایران، نمود عینی کاملی یافته است. بنابراین، اصرار ایران بر بومی شدن علوم و فناوری، ایستادگی در مقابل تحریم ها و تهدیدها، تلاش برای ارائه طرح های توسعه ای کشور همچون سند چشم انداز 1404، الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت و اقتصاد مقاومتی در چارچوب حفظ مولفه های هویتی و عزت مندی نظام جمهوری اسلامی است. مقاله حاضر در چارچوب نظریه امنیت هستی شناختی، بیانگر این موضوع است که جمهوری اسلامی ایران، طرح ها و الگوهای پیشرفت را در راستای نگرش های شرافتمندانه، غرور ملی، عزت و افتخار و پرهیز از شرم قلمداد می کند و استمرار مناقشه ایران و غرب در زمینه هایی همچون پرونده هسته ای و مسائل منطقه ای به دلیل تاثیر این فرایندها بر کنترل و جلوگیری از برنامه های توسعه ای ایران مطرح می گردد. اینکه جمهوری اسلامی ایران با آگاهی کامل از پیامد تهدیدها و فشارهای بین المللی، برنامه های اقتصادی خود را با جدیت پیگیری می کند، بیانگر این موضوع است که امنیت هویتی اش بر امنیت فیزیکی ارجحیت دارد.