نامه به سردبیر: استفاده از مصاحبه های کوتاه چندگانه در ارزیابی صلاحیت داوطلبین دوره دکترای تخصصی

یکی از ابتکاراتی که جدیدا جهت داوطلبان شرکت در آزمون کشوری پذیرش دانشجوی دکتری تخصصی مطرح شده است استفاده از مصاحبه های کوتاه چندگانه (MMI: Multiple Mini Interview) به جای مصاحبه به روش جاری، پانل خبرگان است. برای ارزیابی فراتوانمندی های متقاضیان تحصیل در دوره های آموزشی دکترای تخصصی، در مرحله دوم آزمون (مصاحبه)، اجرای آزمون عادلانه، عینی و ساختارمند ضروری است. سنجش حیطه های یادگیری دانشجویان می بایست دانشی، عاطفی و روانی حرکتی و مهارتی باشد. حیطه دانشی در آزمون های ورودی PhD با آزمون کتبی چند گزینه ای ارزیابی می شود. برای سنجش حیطه های فراشناختی، کاربردی به بررسی پوشه کار (رزومه) و مصاحبه شفاهی بسنده می گردد. برگزاری مصاحبه به روش جاری پانل خبرگان با چالش های زیادی توام بوده است. MMI نوعی مصاحبه است که از ارزیابی های مستقل بسیار کوتاه استفاده می شود، عمدتا به صورت چرخشی است و نمره جمع ایستگاه ها محاسبه خواهد شد. این نوع مصاحبه ها بعد از آزمون بالینی ساختارمند عینی و در سال 2001 در دانشکده پزشکی دانشگاه مک مستر کانادا شکل گرفت(1و2). در این آزمون داوطلب معمولا هشت دقیقه فرصت دارد تا درباره یک موضوع با مصاحبه کننده بحث کند و توانایی و ظرفیت خود را برای کار در یک موقعیت چالش برانگیز بین فردی که توسط فرد دیگری مطرح می شود به نمایش بگذارد یا این که کاری را بدون حضور داوطلب دیگری انجام دهد(3). ایستگاه ها شامل تصمیم گیری اخلاقی، تفکر نقادانه، مهارت های ارتباطی، موضوعات مربوط به مسائل جاری بهداشتی و اجتماعی، ارزیابی حساسیت فرهنگی، بلوغ، کار تیمی، همدلی، قابلیت اعتماد و مهارت های ارتباطی است(1). مثالی برای موارد پیشگفت می تواند مشورت با همکاری باشد که بعد از رخداد یک رویداد تروریستی از پرواز می ترسد و یا بحث درباره تصمیم گیری اخلاقی باشد مانند این که آیا یک پزشک می تواند بیمار را با یک پلاسبو شناخته شده درمان کند یا نه(3). نمونه دیگری از سوالات MMI: برای دو دقیقه سوال زیر را بخوانید و برای هشت دقیقه درباره آن صحبت کنید« درباره یکی از سرگرمی های خود در خارج از دانشکده و این که چگونه مهارت کسب شده از این فعالیت به حرفه شما کمک خواهد کرد، بحث کنید»(1).
قبل از شروع هر مصاحبه کوتاه داوطلب سناریو/ سوالی را دریافت می کند و زمان کوتاهی معمولا دو دقیقه فرصت دارد تا خود را برای پاسخ به سوال آماده سازد. وقتی داوطلب وارد اتاق مصاحبه می شود تبادل کوتاهی با مصاحبه گر/ ارزیاب دارد (حدود هشت دقیقه). به آزمون گر دو دقیقه فرصت داده می شود تا نمره داوطلب را محاسبه نماید در حالی که آزمون شونده برای ایستگاه بعدی آماده می شود. این الگو در چند چرخش تکرار می شود. مدت هر مصاحبه حدود دو ساعت است(1). از این روش در رشته های مختلف از قبیل پزشکی، پرستاری، داروسازی، حرفه های بهداشتی و با اهداف متنوعی مانند سنجش صلاحیت ها و توانمندی های داوطلبین برای ورود به دانشکده، قدرت پیش بینی کنندگی موفقیت آموزشی استفاده شده است(2تا5). برخی از شواهد حاکی از آن است که MMI نسبت به مصاحبه های سنتی ابزار ارزیابی قابل اطمینان تر و معتبرتری است(6). نتایج یک مطالعه طولی روی دانشجویان پرستاری نشان داد در مصاحبه های کوتاه چندگانه، مولفه های جمعیت شناختی؛ سن، جنس، ملیت و محل تحصیل در دوره دبیرستان داوطلبین اثر تورش ایجاد نکرده است(7).
اگر بر این باور هستیم که آزمون مرحله دوم دکترای تخصصی سهم منحصر به فردی از فرایند پذیرش دارد و سرنوشت ساز است، بنابراین بایستی مقبولیت، روایی و پایایی مصاحبه ها افزایش یابد. مصاحبه های کوتاه چندگانه (MMI) یک روش بسیار ساختارمند انتخاب دانشجو است و انتظار می رود با به کارگیری این روش عدالت آموزشی در مصاحبه های آزمون های کشوری در مقاطع تحصیلات تکمیلی نیز محقق شود.