فعل گفتاری نزد منطق دانان مسلمان

برخی از فیلسوفان زبان معتقدند که گاه عبارات زبانی با آن که از ساختار خبری برخوردارند، اما قابل صدق و کذب نیستند؛ زیرا قصد گوینده از بیان آن ها نه توصیف، بلکه انجام یک فعل است. چنین جملاتی را افعال گفتاری می-خوانند. پیش از این، منطق دانان مسلمان نیز به این مساله توجه نموده اند. آنان این بحث را با عنوان «انشاء اخبارنما» مورد تامل قرار داده اند. انشاء اخبارنما در مواضع مختلفی مطرح شده است. نقد ملاک صدق و کذب پذیری خبر و نیز حل پارادوکس دروغگو، زمینه ی طرح این مساله را فراهم آورده است. اگرچه مساله ی افعال گفتاری تطور و تحول شایانی در منطق دوره ی اسلامی نیافت، اما کشف این مساله و تفطن به آن را باید از آن منطق دانان مسلمان دانست. تامل در تاریخچه ی دیدگاه های منطق دانان دوره ی اسلامی در این مساله و نیز مطالعه ی تطبیقی آن ها با آراء فیلسوفان زبان آموزنده ی نکات منطقی - معرفتی است.