سبک تخلص آوری در غزل و سیر آن

شاعرانی که به ذکر نام شاعرانه خویش (بیشتر در مقطع غزلیات) توجه داشته اند، در این زمینه از شیوه های جالب و متنوعی سود برده اند که تاکنون این شیوه ها موضوع پژوهشی جدی قرار نگرفته است. اقسام تجرید و انتزاع (همچون خطاب النفس، غایب انگاشتن متکلم، تجرید با تشبیه و تجرید مطلق غیرقالبی که تا به حال از برخی غفلت شده است)، نقل تخلص از زبان دیگران، ذکر تخلص در وصف خویش و تخلص آوری پنهان و سایه وار، دست مایه اکثریت غزل سرایان بزرگ در یادکرد تخلص خویش بوده است. مقاله حاضر بر آن است که تحلیل و آمار دقیقی از کیفیت های مختلف یادکرد تخلص در غزلیات، ازجمله نسبت دفعات ذکر تخلص به تعداد غزل و موقعیت تخلص در ساختمان سروده (در مقدمه مقاله) و نحوه استفاده هفت تن از برترین غزل سرایان (سنایی، انوری، خاقانی، سعدی، حافظ، صائب و سایه) از هریک از شگردهای تخلص آوری (در متن) ارائه کند تا شناختی کلی از چگونگی تخلص آوری در غزل، رویکرد هر یک از سرایندگان یادشده بدین موضوع، نقاط شباهت و افتراق ایشان و حدود آفرینندگی، تاثیرگذاری و تاثیرپذیری هریک و جایگاهشان در این عرصه به دست داده شود.