شناسایی مولفه های موثر در کاهش تاب آوری سازمان ها در شرایط بحرانی با استفاده از مدل AHP (مطالعه موردی سازمان آتش نشانی شهرستان آمل)

تاب آوری در بحران ها (Disasters Resilience)، یکی از مفاهیم بسیار مهم نظری و کاربردی در مدیریت بحران در سال های اخیر بوده است. در همین راستا اخیرا توجه نسبتا زیادی، به سازمان های تاب آور در برابر بحران به عنوان یکی از اجزای مهم و کلیدی در تاب آوری جامعه، معطوف گردیده است. سازمان های تاب آور، سازمان هایی هستند که به دلیل برنامه ریزی موثر، آمادگی و انعطاف پذیری بالایی که در خود ایجاد می نمایند، قادر هستند بحران ها را با هزینه های کم پشت سر بگذارند. ارتقاء تاب آوری موجب رشد افراد و به دست آوردن تفکر و مهارت های خودمدیریتی بهتر و دانش بیشتر می شود. لذا هدف از این پروژه، شناسایی عوامل کاهش تاب آوری سازمان آتش نشانی شهرستان آمل در شرایط بحرانی می باشد.
روش به کار رفته در این پروژه، روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) مبتنی بر اصل شرط معکوس، پرسشنامه و نرم افزار Expert Choice می باشد تا با استفاده از آن مهمترین عوامل ضعف تاب آوری سازمان مشخص گردند.
یافته ها و پروژه حاضر طی دو مرحله انجام شده است که در مرحله اول، ابتدا 26 عامل قابل ارزیابی در زمینه تاب آوری سازمان، بر طبق اصول AHP در نسخه اول پرسشنامه، توسط 11 کارشناس خبره و براساس 3 شاخص اصلی (آسیب پذیری های کلیدی، آگاهی موقعیتی، ظرفیت تطابق پذیری) دو به دو نسبت به هم ارزش گذاری شدند و پس از آنالیز کلیه پرسشنامه ها توسط نرم افزار، 12 عامل، جهت ارزیابی مجدد در مرحله دوم مشخص گردیدند. در مرحله دوم جهت تعیین مهمترین عوامل ضعف تاب آوری در سازمان، 12 عامل منتخب براساس 3 معیار فرعی (شدت اثرگذاری در تاب آوری، قابلیت اصلاحی درون و برون سازمانی، دوام و تواتر وقوع اختلال تاب آوری) طبق مرحله قبل نسبت به هم ارزش گذاری شدند، و در نهایت 7 عامل (نقش ها و مسولیت ها، درک خطرات و ماموریت ها، پایداری سازه ای، ساختارهای مدیریتی، کیفیت آموزش کارکنان، شناخت تجهیزات و ادوات موجود، توانایی نیروی انسانی)، به عنوان مهمترین عوامل اثرگذار در کاهش تاب آوری سازمان آتش نشانی انتخاب و اولویت بندی شدند.