جایگاه عقل و ایمان در ماجرای ذبح حضرت اسماعیل

جنبه اخلاقی و عقلانی آزمون ابراهیم7 در ماجرای ذبح فرزندش اسماعیل7 را از ابعاد مختلفی می توان بررسی کرد. در این میان دیدگاه های عقلگرایی افراطی و ایمانگرایی، نمیتوانند برداشت درستی از این ماجرا داشته باشند و هرکدام، طبق مبانی خود، به نحوی این عمل ابراهیم7 را مخالف عقل و اخلاق اعلام میدارند، از یک سو طرفداران عقلگرایی این ماجرا را ناهماهنگ با داده های عقلانی دیده و در برابر آن به شدت موضعگیری میکنند و از سویی دیگر ایمانگرایان نیز عقل و ایمان را در تعارض و تضاد با هم میبینند و ایمان را ترجیح می دهند. رویکرد انتقادی نیز با گذار از ایمانگرایی و عقل گرایی افراطی زمینه فکری مناسبی را برای ورود به ایده عقلگرایی معتدل مهیا میسازد و در نهایت، تنها رویکرد عقلگرایی معتدل است که میتواند عدم تعارض عقل و ایمان را در این ماجرا اثبات کرده وغیراخلاقی نبودن عمل ابراهیم7 را ثابت کند. بنابراین، دیدگاه، بندگی و تسلیم محض بودن ابراهیم7 و فرزندش اسماعیل7 عین عقل و اخلاق است، چراکه هر دو برمبنای اهل خرد، به حد و حدود داشتن عقل و ناتوانی آن در شناخت کامل حقایق هستی واقفند و میدانند که حقیقت این فرمان الهی از محدوده ادراک عقلی آنان فراتر است. ازاین رو از سر تدبیر و آگاهی، تسلیم امر الهی شده جهت اجابت امر محبوب که از جان گرانقدرتر و از هر امر مقدسی مقدستر است از خود و داشته های خود می گذرند تا این سرسپردگی را به اوج رسانده و صدق خود رادر وادی بندگی عیان گردانند.