بازشناسی تناسبات و الگوهای هندسی کاربردی در معماری تیموری (مطالعه موردی مدرسه غیاثیه خرگرد)
نویسنده:
نوع مقاله:
مقاله پژوهشی/اصیل (دارای رتبه معتبر)
چکیده:
خراسان بزرگ و ماوراءالنهر در دوره تیموری بستر تحولات عظیم در روند شکل گیری مدارس ایرانی بود. از جمله شاهکارهای معماری این دوره، مدرسه غیاثیه خرگرد می باشد که در سال 846ق به سبک آذری و توسط قوام الدین شیرازی بنا شده است. با این وجود، موضوعی که از منظر مطالعات معماری مد نظر قرار دارد، بهره گیری از الگوهای هندسی در پلان این مجموعه، رعایت تناسبات انسانی و حجم موزون در نما و پلان است. هدف از این مقاله روشن ساختن تناسبات هندسه عملی و به کارگیری پیمون و مقیاس رفیع در ساخت مدرسه غیاثیه می باشد. از این رو، سعی بر آن است که به این پرسش ها پاسخ داده شود: الگو و نسبت هندسی مورد استفاده در ساخت گنبدخانه، پلان و نمای این بنا چه بوده است؟ معمار در طراحی این بنا کدام یک از سیستم های تناسبات تیموری را به کار برده است؟ با تکیه بر رویکرد توصیفی-تحلیلی و بهره-گیری از منابع کتابخانه ای و ثبت و مشاهده میدانی، دریافت می گردد که یکی از ویژگی های متمایز معماری دوره تیموری استفاده هرچه بیشتر از هندسه در طرح های معماری است که نمود آن را می توان در نهاز و نخیر پلان مدرسه غیاثیه به صورت مدولار مشاهده کرد. همچنین با توجه به این که دوره تیموری عصر شکوفایی ریاضیات محاسباتی بوده و معماران از سیستم تناسبات گوناگونی در ساخت ابنیه استفاده می کردند، می توان اظهار داشت در ساخت بنای مدرسه غیاثیه سیستم تناسب ساده ای مانند (2√) و مشتقات آن در گنبدخانه و پلان، همچنین مشتقات (5√) در نما و مقطع را لحاظ کرده اند
کلیدواژگان:
تناسبات ، هندسه ، دوره تیموی ، مدرسه غیاثیه
زبان:
فارسی
انتشار در:
صفحات:
81 تا 96
لینک کوتاه:
magiran.com/p1948076
دانلود و مطالعه متن این مقاله با یکی از روشهای زیر امکان پذیر است:
اشتراک شخصی
با عضویت و پرداخت آنلاین حق اشتراک یکساله به مبلغ 1,390,000ريال میتوانید 70 عنوان مطلب دانلود کنید!
اشتراک سازمانی
به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی نامحدود همه کاربران به متن مطالب تهیه نمایند!
توجه!
- حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران میشود.
- پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانههای چاپی و دیجیتال را به کاربر نمیدهد.
In order to view content subscription is required
Personal subscription
Subscribe magiran.com for 70 € euros via PayPal and download 70 articles during a year.
Organization subscription
Please contact us to subscribe your university or library for unlimited access!