نظم نحوی و نقش آن در ادبیت سخن

نویسنده:

محمود فتوحی رودمعجنی*

پیام:
چکیده:
اصطلاح «نظم» در ادبیات پارسی دری، ناظر بر دو معنی است: یکی وزن عروضی و دیگری نظم نحوی. این جستار، مفهوم نظم را یک کیفیت زیباشناختی در نحو سخن می داند و آن را از اصطلاح نظم به معنی وزن عروضی جدا می کند. نخست، نظریه نظم و تبار آن را معرفی می کند؛ سپس با تبیین دو مفهوم نظم پایه (ساخت نحوی دستورمند) و نظم هنری (ساخت نحوی دستورگریز) می کوشد تا نقش دستورگریزی نحوی را در فرایند هنری شدن سخن و شکل گیری ادبیت سخن به بحث گذارد و ارزش دستورگریزی را در سخن ادبی نشان دهد. از طریق دست کاری نحوی نوسازی اطلاع، آشنایی زدایی هنری حاصل می شود. در این مقاله مفهوم دینامیسم نحوی نیز به عنوان یک فرایند زیباشناختی در خواندن شعر مطرح شده است.
کلیدواژگان:

نظم نحوی ، معنای نحوی ، صناعت دستوری ، ادبیت

زبان:
فارسی
انتشار در:
نشریه مطالعات زبانی بلاغی، پیاپی 18 (پاییز و زمستان 1397)
صفحات:
261 تا 286
لینک کوتاه:
magiran.com/p1949353 
دانلود و مطالعه متن این مقاله با یکی از روشهای زیر امکان پذیر است:
اشتراک شخصی
با عضویت و پرداخت آنلاین حق اشتراک یک‌ساله به مبلغ 1,390,000ريال می‌توانید 70 عنوان مطلب دانلود کنید!
اشتراک سازمانی
به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی نامحدود همه کاربران به متن مطالب تهیه نمایند!
اطلاعات بیشتر
توجه!
  • حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران می‌شود.
  • پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانه‌های چاپی و دیجیتال را به کاربر نمی‌دهد.
In order to view content subscription is required

Personal subscription
Subscribe magiran.com for 70 € euros via PayPal and download 70 articles during a year.
Organization subscription
Please contact us to subscribe your university or library for unlimited access!
More information