نقش علم قاضی در احراز عنف و اکراه در جرائم منافی عفت؛ بررسی های نظری و تجربه های عملی

در نظام عدالت کیفری ایران، علم متعارف قاضی در اثبات وقایع جزایی و احراز کیفیات مشدد آنها معتبر اعلام شده و مصلحت موجود در بزه پوشی منافیات عفت، در جرائم منافی عفت توام با عنف یا اکراه کنار گذاشته شده است. اثبات اینگونه جرائم غالبا از راه اقرار و شهادت ممکن نیست؛ لذا بیشتر بزه دیدگان از حمایت نظام عدالت کیفری محروم مانده، و بزهکاران با تجری و تجاسر بیشتر به بزهکاری خود ادامه می دهند. از اینرو قانونگذار از سویی با معرفی فروض ممتازه منافیات عفت مقرون به عنف و بستن باب اجتهاد قضایی درباره آنها و از سوی دیگر، با تقویت جایگاه علم قاضی و توسعه راه های تحصیل آن و با مقدم دانستن آن بر ادله دیگر، به یاری بزه دیدگان و مقابله با بزهکاران برخاسته است. رویه قضایی در این زمینه، در حال گذر از تردید های بیش از اندازه سابق و ورود به مسیر ترسیم شده از سوی قانونگذار است.