چیستی شناسی ضمان از منظر فقه شیعه

با پیشرفت و گسترش جامعه بشری، اشخاص برای تنظیم و تامین روابط مالی و تجاری، معاملات را به شیوه هایی منعقد می سازند که ضمان، جزو لاینفک آنهاست. انضمامی بودن ضمان در برخی از این معاملات، نه تنها آن را در ناهماهنگی ظاهری با ماهیت انتقالی بودن ضمان مصطلح در فقه شیعه قرار می دهد، بلکه تعارض ظاهری را بین برخی از مواد قوانین مدنی و تجاری نیز سبب می گردد. توجه به نتایج مترتب بر واقعیت مذکور، نوشتار حاضر را بر این وا می دارد که با بررسی پیشینه و سیر چیستی ضمان در گستره ادبیات فقه شیعه، مشروعیت انضمامی بودن چیستی ضمان را در فقه شیعه امکان سنجی کند و اثبات این فرضیه را نتیجه گیرد که ضمان در فقه شیعه، التزام و تعهدی اعم از انتقالی و انضمامی است که حسب اراده و یا مقتضای معامله، در نقل ذمه به ذمه و یا ضم ذمه به ذمه، ظهور و تعین می یابد.