فصلنامه پژوهش های مدیریت راهبردی
پیاپی 90 (پاییز 1402)

افراد در زمان سرمایه گذاری تمامی جنبه های تصمیم خود را از نظر می گذرانند و در پی اتخاذ تصمیمی هستند که عقلانی تر است و نتایج مطلوب از آن حاصل می شود. اما در برخی مواقع ناکارایی بازارهای مالی و عوامل مختلف دیگر فرد را تحت تاثیر قرار داده و موجب بروز رفتاری غیرعقلایی و نهایتا منجر به اتخاذ تصمیمی غیرمنطقی می شود. این الگوهای رفتاری که آن را تورش های رفتاری یا خطاهای شناختی می نامیم. طی دهه ها مورد مطالعه قرار گرفته و شناسایی شده اند. شناخت این تورش ها باعث می شود هم سرمایه گذاران و هم افراد و سازمان ها در مقام ناظر، بر فرآیند تصمیم گیری مشارکت کنندگان در بورس آگاهی داشته باشند. این شناخت از نحوه تصمیم گیری، ذی نفعان را بر اشراف از فرایند تصمیم گیری خود یاری نموده تا بیش از پیش از هرگونه تصمیم غیرعقلایی و مضر بپرهیزند. هدف از پژوهش حاضر، فرامطالعه ای از کلیه تورش های شناسایی شده در زمینه سرمایه گذاری است تا در نهایت به مدلی جامع و طبقه بندی شده در این زمینه دست یابیم. به دلیل کیفی بودن ماهیت موضوع و همچنین داده های کیفی آن، از ابزار فراترکیب و الگوی باروسو و ساندولوسکی استفاده کرده ایم و تمامی تورش های مطرح شده در مطالعات پیشین شامل 67 تورش مالی-رفتاری شناسایی، استخراج و به 5 مقوله : شناختی، عاطفی، اجتماعی،  فرهنگی و طبیعی دسته بندی نموده ایم. با توجه به اهمیت تاثیرات تورش های رفتاری بر تصمیمات مالی هم در سطح خرد و هم کلان توصیه می شود هم سرمایه گذاران و هم متولیان امر در سطح کلان به طور کامل از این تورش ها آگاه بوده و در مواقع ضروری از آن ها دوری جویند.

پژوهش حاضر با هدف طراحی مدل جذب گردشگری سلامت در ایران به روش آمیخته اکتشافی انجام شده است. در حالیکه بیشتر مطالعات با استفاده از منطق قیاسی و رویکرد اثباتی به بررسی عوامل موثر در گردشگری سلامت پرداخته ‏اند، در این تحقیق با دیدی تحلیلی و استفاده از نظریه داده بنیاد استراس و کوربین به طراحی مدل پرداخته شد. روش نمونه گیری به صورت نظری و برای جمع ‏آوری اطلاعات و رسیدن به اشباع نظری، 18 مصاحبه‏ نیمه ساختار یافته با اساتید دانشگاه، پزشکان متخصص و مجریان حوزه گردشگری سلامت انجام شد. برای روایی و پایایی‏ از روش‏های بررسی به وسیله اعضاء، مشارکتی بودن، مثلث‎ سازی و بازآزمون استفاده گردید. نکات کلیدی مصاحبه ‏‏ها طی مراحل سه ‏گانه کدگذاری باز، محوری و انتخابی تجزیه و تحلیل و مدل جذب گردشگری سلامت با 14 مقوله و 50 مفهوم استخراج شد. در بخش کمی و برای اعتبارسنجی مدل از روش مدل‏یابی معادلات ساختاری و نرم افزار لیزرل استفاده شد. با استفاده از پرسشنامه 50 گوی ه‏ای اقدام به جمع آوری داده‏ از 200 نفر از گردشگران سلامت گردید که به منظور درمان به ایران آمدند. برای بررسی روایی سازه های پرسشنامه از تحلیل عاملی تاییدی و برای محاسبه پایایی از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد. مشخصه ‏های نیکویی برازش نشان داد که داده‏ ها با ساختار عاملی مدل طراحی شده برازش مناسبی دارد و مدل جذب گردشگری سلامت که با توجه به شرایط و بستر ایران طراحی شده است مورد تایید می‏ باشد.

بسیاری از پیشرفت های امروز مدیون وجود طرحریزی های درست نظام های کارکردی و بازطراحی این نظامات در مواجهه با تغییرات گسترده سیاسی، اقتصادی و اجتماعی در محیط پیرامون سیستم ها می باشد. شناخت مدل مناسب حکمرانی نیازمند طرحریزی دقیق نظام های کارکردی و دستیابی به مدل هایی ساده و کارآ جهت تحلیل این نظامات و روابط نهادی ذیل این نظامها مانند نظام بانکی می باشد. مدلسازی سیستم های مانا یک ابزار قدرتمند کیفی در طرحریزی نظام ها با رویکرد پایدارسازی و ماندگاری سیستم و ترسیم روابط نهادی این سیستم ها می باشد. سیستم مانا مدلی برای طراحی ساده سیستم های پیچیده و مواجهه ساده جهت گذار از پیچیدگی در نظامها می باشد.. در این پژوهش محقق با استفاده ازروش شناسی سیستم مانا و الگوی مطالعات کیفی اقدام به طرحریزی سیستمی و ترسیم نگاشت نهادی نظام بانکی ایران و شناسایی روابط بین نهادهای موجود در این سیستم نمود. مطابق این روش شناسی، نهادها در پنج لایه طبقه بندی می گردد و نوع ارتباطات بین لایه ها با رویکرد سیستمی معنی دار می گردد. در این پژوهش برای پاسخ به سوال مدل مناسب حکمرانی در نظام بانکی در ابتدا سطوح نظام بانکی  مشخص شده و نگاشت نهادی این نظام و نهادهای درگیر در هر سطح با رویکرد سیستم مانا طراحی گردیده است و مدل سیستمی نظام بانکی بر اساس این الگو ترسیم و روابط بین نهادها مشخص شده است. با طرحریزی مطابق مدل سیستم مانا می توان مدلهای مناسب حکمرانی در سطوح مختلف سیستم را پیش بینی نمود.

برونسپاری فعالیت های ارزش افزا و راهبردی یکی از مهمترین تصمیماتی است که توسط مدیران ارشد سازمان در حیطه مدیریت استراتژیک اخذ می شود. چنانچه این تصمیم به درستی صورت گیرد سبب صرفه جویی بسزا در استفاده از منابع و ایجاد چالاکی قابل ملاحظه در سازمان می شود. نظر به اهمیت این امر، پژوهش حاضر با هدف شناسایی و اولویت بندی عوامل موثر در موفقیت برون سپاری فعالیت های فناوری اطلاعات در دانشگاه آزاد اسلامی صورت گرفته است. جامعه آماری این پژوهش را اساتید، مدیران و کارشناسان ارشد حوزه فناوری اطلاعات و همچنین اساتید، مدیران و کارشناسان ارشد حوزه سرمایه گذاری و توسعه دانشگاه آزاد اسلامی شامل می شود. نمونه پژوهش از طریق نمونه گیری غیرتصادفی هدفمند تا زمان اطمینان از اشباع نظری صورت گرفت که در نهایت 16 نفر را شامل شد. پس از انجام مصاحبه، پرسشنامه ای محقق ساخته بر گرفته از شاخص های حاصل از نتایج مصاحبه تنظیم شد. ضریب آلفای کرونباخ محاسبه شده برای تمام عوامل موثر در برون استراتژیک فعالیت های فناوری اطلاعات در پیش آزمون و آزمون نهایی بالاتر از 0.7 است و پایایی را تایید می کند. از روش سلسله مراتبی برای رتبه بندی و تعیین اولویت عوامل حیاتی موفقیت استفاده شد. یافته های این پژوهش نشان داد که باتوجه به نتایج حاصل از اجرای برون سپاری راهبردی؛ ویژگی های تامین کنندگان، ارزیابی خط مشی گذاری راهبردی، اهمیت استراتژیک، تجزیه تحلیل و تدوین خط مشی راهبردی و ویژگی های سازمان و پروژه به ترتیب مهمترین عوامل حیاتی موفقیت در موفقیت برون سپاری فناوری اطلاعات در دانشگاه آزاد اسلامی هستند. این نتایج می تواند در عمل به مدیران ارشد این سازمان آموزش عالی در موفقیت اجرای برونسپاری راهبردی به کار گرفته شود.

سازمان ها با استفاده از طراحی پروژه به استراتژی های خود دست می یابند. همچین با استفاده از ابتکارات عمل اقدام به کاهش شکاف های عملکردی خود در فرآیندهای عملیاتی می نمایند. تعامل ها بین استراتژی های سازمان و فعالیت های عملیاتی سازمان بسیار پیچیده است لذا ادغام آن دو یکی از چالش های موجود می باشد. 

تحقیق حاضر به بررسی تعیین مدل مدیریت عملکرد پرتفوی استراتژیک سازمانی پرداخته است. جامعه آماری تحقیق حاضر شامل سازمان های خصوصی و عمومی پروژه محور در صنایع و مکان های جغرافیایی مختلف می باشد. با توجه به اینکه حجم جامعه، از طریق جدول مورگان استفاده می گردد که در نهایت تعداد 380 نفر می باشد که به شیوه نمونه گیری سهمیه ای، در دسترس و قضاوتی تعیین شد، در نهایت بعد از توزیع پرسشنامه تنها 186 پرسشنامه گردآوری شد. روش استفاده شده در این تحقیق، روش توصیفی- پیمایشی از نوع کاربردی و همبستگی است که به این منظور از پرسشنامه تحقیق حسین (2016) استفاده و در نمونه مورد مطالعه توزیع گردیده است. 

داده های مورد نظر جمع آوری و به عنوان مرجع داده ها در فایل اکسل طبقه بندی گردید. همچنین آزمون فرضیه ها با استفاده از نرم افزارهای Spss24 و Smart-PLS انجام شد. 

یافته های تحقیق حاکی از آن است که همراستایی استراتژیک، منافع مورد انتظار و اثربخشی مدیریت اجزای پرتفوی ضرورتا به معنای عملکرد پرتفوی استراتژیک سازمانی است. همچنین سه آیتم (شامل عملیات ها و ابتکارات، تداوم همراستایی استراتژیک و معیارهای عملکرد (اثربخشی) در ایجاد قابلیت مدیریت عملکرد پرتفوی و استراتژی یکپارچه نقش دارند.

بهداشت و درمان 4.0 در سال های اخیر مورد توجه زیادی قرار گرفته است. علی رغم مزایای آن، پیاده سازی آن با چالش های متعددی روبرو است. از آنجایی که این چالش ها در کشورها با یکدیگر متفاوت است لازم است در ایران بررسی دقیقی روی آن ها انجام شود. همچنین، تحلیل روابط فی مابین این چالش ها و سناریوهای بین آن ها در ادبیات تحقیق انجام نشده است در نتیجه این تحقیق به منظور شناسایی چالش ها، تحلیل روابط فی مابین آن ها و تحلیل سناریو انجام شده است. جامعه آماری تحقیق خبرگان بخش بهداشت و درمان و اساتید دانشگاهی هستند. شیوه نمونه گیری قضاوتی و گلوله برفی است. حجم نمونه در مرحله اول 18 و در مرحله دوم 10 نفر است. به منظور شناسایی و تجزیه وتحلیل داده ها در مرحله اول از مصاحبه های نیمه ساختاریافته و تحلیل تماتیک، و در مرحله دوم از پرسشنامه محقق ساخته و نقشه شناختی فازی استفاده شد. نتایج فاز اول بیانگر 27 چالش است که در قالب 9 دسته کلی گروه بندی گردید. نتایج مدل نشان داد چالش مدیریتی، چالش همکاری و چالش مالی دارای بیشترین تاثیرگذاری، چالش داده، چالش نیروی انسانی و چالش همکاری دارای بیشترین تاثیرپذیری و چالش همکاری، چالش مدیریتی و چالش داده دارای بیشترین مرکزیت هستند. در نهایت 3 سناریوی روبه جلو و 3 سناریوی روبه عقب طراحی گردید. با توجه به نقش و جایگاه ویژه مدیریت در تمامی تحلیل ها، وجود سیستم های جانشین پروری، تحلیل شایستگی های مدیران و برگزاری دوره های آموزشی ارتقاء شایستگی ها، لازمه موفقیت سیستم است و باید مورد توجه قرار گیرد.