آرشیو دوشنبه ۱۵ آبان ۱۴۰۲، شماره ۵۶۲۱
هنر و ادبیات
۴
سوگ

به مناسبت درگذشت اکبر گلپایگانی

گل پاینده آواز

خبر درگذشت گلپا، خواننده نامی ایران، در همان ساعات آغازین انتشار، واکنش های بسیاری را برانگیخت، خیلی ها با دو واژه «حنجره طلایی» از او یاد کرده بودند و خیلی ها از خاطرات شان با ترانه هایش گفته بودند. برخی هم با انتقاد از سیاست های موجود از منزوی شدن این هنرمند در عرصه هنر، یاد کردند. اکبر گلپا خواننده سرشناس کشور عصر شنبه 13 آبان ماه بر اثر بیماری از دنیا رفت و بناست که پیکرش سه شنبه 16 آبان از مقابل منزل این هنرمند فقید به سمت قطعه هنرمندان بهشت زهرا تشییع شود.

بسیاری از گلپا به عنوان یک انسان وطن دوست یاد می کنند، کسی که در ایران ماند، با آنکه بارها به عناوین مختلف تاکید کرده بود که برای ارایه هنرش با مشکلات بسیاری روبه رو است. او در پاسخ به اینکه چرا هیچ گاه به ترک وطن فکر نکرده است، به روزنامه شهروند عنوان کرده بود: «من نمی توانم از خاک وطنم دل بکنم. حتی فکر دوری از ایران به ذهنم خطور هم نکرده است. من یک وطن پرست هستم و در عمل نیز این موضوع را ثابت کرده ام. حتی اگر تا پایان عمر هم آواز نخوانم، خاکم را ترک نمی کنم. همچنین کسی که آواز من را گوش می دهد، مخاطبی که صدای گلپا را دوست دارد و با عشق و علاقه کارهایم را دنبال می کند، در این سرزمین و روی این خاک زندگی می کند. چگونه می توانم رهایش کنم و از او دور شوم تا صدایم را از هزاران کیلومتر آن سوتر به گوشش برسانم؟...»

او خود را همیشه به دور از سیاست می دید و درباره موضع گیری های سیاسی گفته بود: «به زعم همه هفت نت در موسیقی وجود دارد اما من معتقدم نت هشتمی نیز هست که «سکوت» نام دارد. من نه به سیاست علاقه مندم و نه از آن سررشته ای دارم. همان طور که من به عنوان یک خواننده آواز ایرانی، ورود غیرمتخصصان به موسیقی را برنمی تابم، طبیعتا نمی توانم در مورد حوزه ای اظهارنظر کنم که در موردش مطالعه نکرده ام. ازسوی دیگر، من واقعا از سیاست تنفر دارم. ترجیح می دهم نت سکوت را انتخاب کنم و بیرون از گود بنشینم و ببینم که دست سرنوشت ما را به کجا می برد. من نزدیک به چهار دهه است که در رادیو برنامه ای اجرا نکرده ام. شاید هر خواننده دیگری در این شرایط مصاحبه های تند و تیزی انجام می داد و با انتقاد از شرایط موجود سعی می کرد فضا را به نفع خود تغییر دهد اما من همان زمان هم به دوستان گفتم بهتر است مدتی آواز نخوانم تا جو کمی تلطیف شود.» اینها گفته های گلپا در دهه 90 است و اما این جو برای گلپا هیچ گاه تلطیف نشد تا بتواند بدون دغدغه هنرش را ارایه کند.

محمد گلریز درباره برادر بزرگ ترش «گلپا» در گفت وگویی با ایسنا گفته است: «گلپا پیش از انقلاب اسلامی می خواند و البته بعد از انقلاب هم خواند اما کنسرتی نداشت. ایشان آواز را در ایران زنده و در آواز تحولی خاص ایجاد کرد و به شعر هویتی خاص داد. «گلپا» آواز را آهنگسازی می کرد. ما هفت دستگاه و پنج آواز در موسیقی ایرانی داریم. اگر به خوانندگان مختلف بگویید «سه گاه» بخوان، همه یک جور می خوانند. یعنی مانند علایم راهنمایی و رانندگی است و همه آن قوانین را رعایت می کنند. درحالی که آواز ابتکاری است. بیشتر خوانندگان خواندن آواز در دستگاه «سه گاه» را با درآمد آغاز می کنند درحالی که «گلپا» سه گاه را با مخالف آغاز کرد.» اکبر گلپا در پیام نوروزی اش به روزنامه اعتماد هم بیشتر بر عشق تکیه کرده و در بخشی از پیامش گفته بود که «آرزویم این است که خدا همه را نجات دهد و همه مردم به عشق، دوستی و موسیقی بیشتر بپیوندند...».